TAILIEUCHUNG - Một số phương thức chuyển dịch hàm ý quy ước từ tiếng Anh sang Việt

Thông qua việc khảo sát, phân tích đối chiếu giữa bản gốc TA và bản dịch sang TV một số phát ngôn có chứa hàm quy ước chúng ta thấy các dịch giả đã thực hiện việc chuyển dịch hàm ý quy ước theo ba phương thức: dịch bảo toàn hàm quy ước; dịch cải thiện hàm quy ước; dịch bỏ qua hàm quy ước. | Số 9 (227)-2014 NGÔN NGỮ & ĐỜI SỐNG 23 MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC CHUYỂN DỊCH HÀM Ý QUY ƯỚC TỪ TIẾNG ANH SANG TIẾNG VIỆT (Nghiên cứu dựa trên phát ngôn có hàm ý trong một số truyện ngắn của Earnest Hemmingway) STRATEGIES FOR TRANSLATING UTTERENCES WITH CONVENTIONAL IMPLICATURE FROM ENGLISH INTO VIETNAMESE (Based on utterances extracted from short stories by Earnest Hemmingway) TRỊNH THỊ THƠM (ThS;Trường Đại học Hồng Đức) Abstract: Conventional implicature is implicit meaning conveyed by means of linguistic forms such as conjunctions, connotational particles, special structures, etc. However, this system is different from language to language. Such difference between English and Vietnamese requires the translator’s creativeness when applying translation theories to the translating in order to have the right choice of linguistic forms to obtain the necessary equivalence between the source and the target language. This research indicates that the translators use three main strategies when translating utterances with conventional implicature from English to Vietnamese, which are: translations with conserved Conventional Implicature, translation with adapted Conventional Implicature and translation with Conventional Implicature obmitted. Key words: conventional implicature; strategies; conserve; adapt; dynamic equivalence. 1. Hàm ý quy ước và dịch thuật Paul Grice (1975) đã đưa ra hái niệm hàm quy ước, đó là “việc dùng một dạng thức nào đó của từ trong phát ngôn thường sẽ làm nảy sinh (trong điều kiện không có tình huống đặc biệt) một hàm nào đó hay một kiểu hàm nào đó” với một số ví d về các “dạng thức” như những phương tiện biểu thị loại hàm ý này như but, and, therefore (dẫn theo Nguyễn ăn Hiệp 2012: 257). John yons đã mở rộng phạm vi của hàm ý quy ước trong bốn loại nghĩa, gồm nghĩa mệnh đề, nghĩa mi u tả, nghĩa xã hội và nghĩa biểu lộ với nhận định “ hông có l do gì để hạn chế khái niệm hàm quy ước trong phạm vi liên từ và tiểu từ” (John yons 1995: 75) . Ngoài hệ thống

• Ngôn ngữ học
• Tạp chí Khoa học
• Tạp chí Ngôn ngữ
• Chuyển dịch hàm ý quy ước
• Phiên dịch tiếng Anh
• Dịch bảo toàn hàm quy ước
• Dịch cải thiện hàm quy ước
• Dịch bỏ qua hàm quy ước
• Tạp chı́ Khoa học
• Rừng ngập mặn
• Chỉ số thực vật
• Phương pháp viễn thám
• Sinh khối tươi
• Tạp chí khoa học
• Bài báo khoa học
• Giải pháp xây dựng tạp chí khoa học
• Tiếu chí tạp chí khoa học theo tiêu chuẩn quốc tế
• Tiêu chuẩn quốc tế về tạp chí khoa học
• Giảng dạy tiếng Anh
• Người Việt học tiếng Anh
• Biên soạn sách giáo khoa tiếng Anh
• Tính từ chỉ không gian
• Tính từ trong tiếng Việt
• Tính từ trong tiếng Anh
• Hoán dụ trong truyện
• Biện pháp tu từ hoán dụ
• Ngôn ngữ trong văn học
• Ngôn ngữ mẹ đẻ
• Câu giả định giả thuyết
• Câu giả định phản thực tiếng Nhật
• Cấu trúc nếu
• thì trong tiếng Việt
• Ngôn ngữ miêu tả nhân vật
• Ngôn ngữ văn học
• Văn học hiện thực
• Lý thuyết hội thoại
• Ngôn ngữ hội thoại
• Văn chương Nam Cao
• Thành phần câu trong tiếng Việt
• Ngôn ngữ đại danh
• Biểu tượng văn hóa người Thanh Hóa
• Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
• Địa danh gắn với Lê Lợi
• Đại từ nhân xưng
• Tiếng Việt phổ thông
• Ngôn ngữ Thanh Hóa
• Ngôn ngữ địa phương
• Tu từ ẩn dụ trong thơ
• Thơ tiếng Anh
• Thơ tiếng Việt
• Ngôn ngữ diễn tả nổi buồn
• Ngôn ngữ trong truyện ngắn
• Đặc điểm tình huống hội thoại
• Ngôn ngữ của Tô Hoài
• Ngôn ngữ miêu tả thế giới loài vật
• Ngôn ngữ tạo hình trong tác phẩm
• Xưng hô trên truyền hình
• Ngôn ngữ xưng hô
• Hệ thống từ xưng hô trong giao tiếp
• Lời thoại dẫn trực tiếp
• Ngôn ngữ của Nguyễn Huy Thiệp
• Cận lời trong hội thoại
• Thông điệp trong phát ngôn
• Ngôn ngữ trì hoãn
• Lý thuyết hành động ngôn ngữ
• Văn chương Hàn Mặc Tử
• Lý thuyết kết trị
• Ngôn ngữ thơ văn
• Giáo dục tiếng mẹ đẻ
• Văn hóa ngôn ngữ người Gia rai
• Bộ chữ viết cho người Gia rai
• Thành ngữ so sánh ngang bằng
• Thành ngữ tiếng Anh
• Đặc điểm văn hóa dân tộc
• Đặc trưng văn hóa ngôn ngữ
• Giảng dạy tiếng Anh không chuyên
• Phương pháp học tiếng Anh
• Đào tạo tiếng Anh
• Nâng cao kỹ năng học tiếng Anh
• Tạo động lực học ngoại ngữ cho học sinh
• Kỹ năng tạo hứng thú học tập
• Đổi mới phương pháp giảng dạy
• Quyền lực của giáo viên
• Quan hệ thầy trò
• Cải thiện giảng dạy và học tập