TAILIEUCHUNG - Biên lực trong sinh tồn
Dựa vào lý thuyết về quá trình tán xạ văn hóa (diffusionism) giữa khu vực trung tâm và vùng ngoại vi, tác giả bài viết cho rằng, Quảng Bình mang những nét đặc trưng của một vùng đất nằm trên vành biên giao tiếp của nhiều yếu tố văn hóa, ngôn ngữ, tín ngưỡng, kinh tế., đồng thời cũng là nơi xảy ra những cuộc chiến tranh ác liệt trong lịch sử dân tộc. Tham khảo bài viết sau đây để biết thêm các nội dung chi tiết. | Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 6 (113) . 2014 51 BIÊN LỰC TRONG SINH TỒN Nguyễn Hữu Thông* I. Khái luận Chúng tôi muốn mở đầu bài viết của mình bằng một dòng trích dẫn lại chương dẫn nhập công trình khá dày dặn của Nguyễn Đức Cung [Quảng BìnhChín trăm năm nhìn lại (1075-1975)](1) rằng: “Trong bộ The Study of History, sử gia nổi tiếng người Anh Arnold J. Toynbee đưa ra nhận định ‘Những miền nằm trên miền biên giới đều có sinh lực mạnh mẽ’”.(2) Đứng trên trục không gian địa lý, Quảng Bình không chỉ nằm trên vùng biên của một trung tâm, mà nơi đây còn là biên chuẩn, định vị tính chất ấy đối với nhiều trung tâm khác. Chẳng hạn, đối tâm với chiếc nôi Việt cổ ở lòng chảo Sông Hồng, Sông Mã, Quảng Bình thật sự là miền đất phía nam, nếu không nói là ranh giới phía Nam của văn hóa Đông Sơn.(3) Thế nhưng, đối với khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp của văn minh Ấn Độ, hay đối với trung tâm xứ Đàng Trong thời đất nước chia cắt, Quảng Bình lại là vùng ranh giới phía bắc của mối quan hệ này. Rộng hơn trên tầm khu vực, nơi đây cũng chính là điểm dừng, điểm giao thoa, vùng chiếu sáng của hai “mặt trời” Ấn-Hoa, trong khoảng không gian văn hóa mà người phương Tây thường gọi là Indochine/ Indochinoise. Lý thuyết về trung tâm cũng như mối tương tác giữa vùng trung tâm và ngoại vi không phải là những gì mới lạ. Các nhà khoa học thuộc trường phái nhân học địa lý với thuyết “truyền bá luận” (diffusionism) như L. Frobenius, F. Ratse,(4) F. Grabner, W. Schmidt(5) từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, đã luận đến những thành tựu lớn lao của văn minh/ văn hóa, xuất phát từ những trung tâm, và, từ đó khuyếch tán, lan rộng, đặt dấu ấn của mình trên những vùng văn hóa nhỏ nhoi chưa định hình ở những cộng đồng ngoại vi. Theo thời gian, lý .
đang nạp các trang xem trước
