TAILIEUCHUNG - Nhân vật trong văn xuôi tự sự trung đại Việt Nam dưới góc nhìn tướng thuật
Trong Văn xuôi tự sự trung đại Việt Nam, các tác giả khi xây dựng chân dung, miêu tả nhân vật không chỉ vay mượn công thức thánh nhân trong thần thoại Trung Quốc thể hiện ở những so sánh với động vật và thực vật, vũ trụ mà còn sử dụng, khai thác những yếu tố khác dưới góc nhìn tướng thuật (Thuật xem tướng chủ yếu thông qua quan sát các đặc trưng về diện mạo, ngôn hạnh, cử chỉ con người để dự đoán tiền đồ và vận mệnh cát hung, họa phúc, bần tiện, phú quý trong tương lai) nhằm dự báo trước vận mệnh nhân vật (chủ yếu qua hình tướng, vật tướng và tâm tướng) | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2017, Vol. 62, No. 2, pp. 34-40 This paper is available online at DOI: NHÂN VẬT TRONG VĂN XUÔI TỰ SỰ TRUNG ĐẠI VIỆT NAM DƯỚI GÓC NHÌN TƯỚNG THUẬT Trần Thị Thanh Nhị Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Huế Tóm tắt. Trong Văn xuôi tự sự trung đại Việt Nam, các tác giả khi xây dựng chân dung, miêu tả nhân vật không chỉ vay mượn công thức thánh nhân trong thần thoại Trung Quốc thể hiện ở những so sánh với động vật và thực vật, vũ trụ mà còn sử dụng, khai thác những yếu tố khác dưới góc nhìn tướng thuật (Thuật xem tướng chủ yếu thông qua quan sát các đặc trưng về diện mạo, ngôn hạnh, cử chỉ con người để dự đoán tiền đồ và vận mệnh cát hung, họa phúc, bần tiện, phú quý trong tương lai) nhằm dự báo trước vận mệnh nhân vật (chủ yếu qua hình tướng, vật tướng và tâm tướng). Từ khóa: Dự báo, tướng thuật, hình tướng, nhân vật. 1. Mở đầu Các hiện tượng dự báo nói chung và tướng thuật nói riêng không chỉ là một hiện tượng văn hoá mà còn là chất liệu nghệ thuật của văn học, nhất là văn học trung đại. Các nhà văn lúc xây dựng, miêu tả chân dung nhân vật, nhất là những nhân vật thánh nhân, quân tử, đấng bậc bao giờ cũng sử dụng yếu tố tướng thuật để dự báo tương lai sau này của họ. Vì thế, có một số nhà nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề này như Nguyễn Hữu Sơn trong nghiên cứu về sự ra đời của các thiền sư đã chỉ ra: "bao giờ cũng gắn với các hiện tượng lạ, những điềm lạ, giấc mơ lạ. . . các thiền sư từ nhỏ đã bộc lộ những dấu hiệu thiên bẩm khác thường cả về tư chất, tướng mạo, tài năng, sở thích, tiếng cười, giọng nói. . . " [6;29, 31], Trần Đình Sử nghiên cứu chân dung nhân vật từ văn hoá thần bí, tô tem nguyên thuỷ đã nhìn nhận yếu tố tướng thuật xuất phát từ văn hoá: "chân dung con người thường được khắc hoạ khuôn sáo nhưng lại mang kí hiệu của một quan niệm văn hoá thần bí lâu đời. . . Các dấu hiệu về rồng, hổ, lân, báo. . . đánh dấu nguồn tô tem nguyên thuỷ, được tập hợp lại như
đang nạp các trang xem trước
