TAILIEUCHUNG - Conceptual metaphor about personality in English and Vietnamese idioms of body parts

Việc nghiên cứu thành ngữ từ quan điểm ngôn ngữ học tri nhận, đặc biệt là dưới góc độ ẩn dụ ý niệm và hoán dụ ý niệm đang ngày càng được giới nghiên cứu ngôn ngữ quan tâm trong lĩnh vực ngữ nghĩa học. Với hướng tiếp cận từ lí thuyết ẩn dụ ý niệm của ngôn ngữ học tri nhận, bài báo khảo sát vai trò của các ẩn dụ ý niệm về tính cách con người trong thành ngữ chứa yếu tố chỉ bộ phận cơ thể người của tiếng Anh và tiếng Việt để đánh giá vai trò của ẩn dụ ý niệm trong việc tạo lập nghĩa hàm ẩn của thành ngữ. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyen Ngoc Vu _ CONCEPTUAL METAPHOR ABOUT PERSONALITY IN ENGLISH AND VIETNAMESE IDIOMS OF BODY PARTS NGUYEN NGOC VU* ABSTRACT Research on idioms from cognitive linguistics’ point of view, especially through conceptual metaphor and conceptual metonymy, has been growing steadily among semantics linguists. From the conceptual metaphor theory of cognitive linguistics, this article examines the role of conceptual metaphor about personality in English and Vietnamese idioms with the aim of evaluating the importance of conceptual metaphor in idiom’s illiteral meaning formation. Keywords: conceptual metaphor, conceptualization, conceptual domains, idioms. TÓM TẮT Ẩn dụ ý niệm về tính cách con người trong thành ngữ có chứa yếu tố chỉ bộ phận cơ thể người tiếng Anh và tiếng Việt Việc nghiên cứu thành ngữ từ quan điểm ngôn ngữ học tri nhận, đặc biệt là dưới góc độ ẩn dụ ý niệm và hoán dụ ý niệm đang ngày càng được giới nghiên cứu ngôn ngữ quan tâm trong lĩnh vực ngữ nghĩa học. Với hướng tiếp cận từ lí thuyết ẩn dụ ý niệm của ngôn ngữ học tri nhận, bài báo khảo sát vai trò của các ẩn dụ ý niệm về tính cách con người trong thành ngữ chứa yếu tố chỉ bộ phận cơ thể người của tiếng Anh và tiếng Việt để đánh giá vai trò của ẩn dụ ý niệm trong việc tạo lập nghĩa hàm ẩn của thành ngữ. Từ khóa: ẩn dụ ý niệm, hoạt động ý niệm hóa , miền ý niệm, thành ngữ. 1. Introduction Metaphor has long been acknowledged to be an effective rhetorical device, especially in literary languages. According to the common understanding, metaphor is a device by which the name A of an object “a” is used to name after objects of “b”, “c”, “d” as there are similarities among these objects. In other words, metaphor is a device for meaning transformation based on the rules for connections of similarities. In the work of “Metaphor we live by” which was published in 1980, .

• Ngôn ngữ học
• Ẩn dụ ý niệm
• Hoạt động ý niệm hóa
• Miền ý niệm
• Thành ngữ
• Conceptual metaphor
• Conceptual domains
• Khái niệm ẩn dụ tri nhận
• Khái niệm ẩn dụ từ vựng
• Khái niệm ẩn dụ tu từ
• Phương pháp ẩn dụ
• Ẩn dụ định hướng
• Ẩn dụ cấu trúc
• Ẩn dụ bản thể
• Ngôn ngữ học
• Ẩn dụ ý niệm trong ca dao
• Ẩn dụ ý niệm trong thành ngữ
• Tục ngữ Tiếng Việt
• Ca dao Tiếng Việt
• Thành ngữ Việt Nam
• Văn hóa Việt Nam
• Ẩn dụ tri nhận
• Ngôn ngữ học tri nhận
• Ẩn dụ ý niệm thi ca
• Kinh nghiệm văn hóa
• Thơ Nguyễn Bính
• Ẩn dụ thi ca
• Thơ Xuân Quỳnh
• Ý niệm con người
• Mô hình chiếu xạ
• Ẩn dụ ý niệm vị giác
• Sự tương đồng
• Ánh xạ cảm xúc
• Cơ quan vị giác
• Cơ chế ánh xạ của ẩn dụ
• Giảng dạy ngoại ngữ
• Tổng quan về ẩn dụ ý niệm
• Công tác giảng dạy và học tập ngoại ngữ
• Ẩn dụ trong chương trình ngoại ngữ
• Ẩn dụ ý niệm cấu trúc
• Bài thơ tiếng Anh
• Ẩn dụ ý niệm mùa xuân
• Ý niệm hóa
• Thơ Lưu Quang Vũ
• Hệ thống ý niệm
• Ẩn dụ ý niệm thời gian là con người
• Ngôn ngữ học tri nhận ghi chép
• Ẩn dụ ý niệm lửa
• Thơ ca Mỹ
• Thơ ca Việt Nam
• Thơ Việt Nam thế kỷ 20
• Ngôn từ biểu đạt các ý niệm
• Ẩn dụ ý niệm về quyền lực
• Sự kính trọng
• Thành ngữ tiếng Anh
• Thành ngữ tiếng Việt
• Ẩn dụ ý niệm về cuộc đời
• Ý niệm về cuộc đời
• Thơ tiếng Anh
• Thơ tiếng Việt
• Ngôn ngữ học tri nhận
• Ý niệm mùa xuân trong thơ tình
• Thơ tình Xuân Diệu
• Ẩn dụ thời gian thực vật trong tiếng Hán
• Ẩn dụ thời gian thực vậttrong tiếng Việt
• Ẩn dụ thời gian
• Cơn giận trong diễn đạt Tiếng Anh
• Biểu thức ẩn dụ ý niệm
• Đặc điểm ngữ nghĩa
• Đặc điểm tri nhận
• Ẩn dụ ý niệm giáo dục
• Ngữ nghĩa học tri nhận
• Ẩn dụ ý niệm bão
• Ngôn ngữ tiếng Nhật
• Ngôn ngữ văn hóa dân tộc
• Việt Nam và Nhật Bản
• Tính đa dạng văn hóa
• Văn hóa của ẩn dụ
• Ý niệm về phụ nữ
• Phụ nữ trong Tiếng Việt
• Tính đa dạng
• Ứng dụng lý thuyết ẩn dụ ý niệm
• Giảng dạy thành ngữ tiếng Anh
• Lý thuyết ẩn dụ ý niệm
• Cách dạy thành ngữ tiếng nước ngoài
• Tìm hiểu đoạn trích Đất nước
• Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
• Lí thuyết ẩn dụ ý niệm
• Dụng cụ nhà bếp
• Văn hóa dân tộc
• Phân loại ẩn dụ ý niệm
• Biểu thức ngôn ngữ
• Mô hình ẩn dụ ý niệm
• Mô hình văn hóa
• Lịch sử nghiên cứu ngôn ngữ
• Ẩn dụ ý niệm màu sắc
• Luận án Tiến sĩ
• Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học
• Ẩn dụ ý niệm màu sắc trong Tiếng Việt
• Mô hình tri nhận