TAILIEUCHUNG - 55_5

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 55, ĐIỂM DINH DƯỠNG, SINH SẢN VÀ BIẾN THÁI CỦA ẾCH GAI SẦN.(PAA VERRUCOSPINOSA BOURRET, 1937).Ở VÙNG A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN Đắc Chứng, Ngô Văn Đại học Sư phạm, Đại học HuếTÓM TẮTẾch gai sần (Paa verrucospinosa) là loài đặc hữu của Việt Nam, nghiên cứu của được tiến hành trong 12 tháng (từ tháng VII/2008 đến tháng VI/2009) ở vùng A Lưới, đã phân tích 393 mẫu để xác định đặc điểm dinh dưỡng, sinh sản và biến thái của nòng nọcKết quả cho thấy, đây là loài ăn tạp, thức ăn thuộc Ngành chân khớp (Athropoda) chiếm 68%;.sức sinh sản tuyệt đối dao động từ 483 trứng đến 968 trứng/cá thể cái, trung bình 795 trứng/ cái; sức sinh sản tương đối dao động từ 4 đến 6 trứng/g khối lượng cơ thể, trung bình khối lượng cơ thể; thời gian hoàn thành sự biến thái 61,43 ngày, ếch con có khối trung bình 2,11 g, dài thân trung bình 23,85 . Đặt vấn đềẾch gai sần (Paa verrucospinosa) là loài đặc hữu của Việt Nam [6], đồng thời có giá trị kinh tế cao ( - đồng/kg). Mặt khác, ếch gai sần được đỏ IUCN (2008) xếp vào bậc NT (sắp bị đe dọa) [8], [9]. Ngoài ra, ếch gai sần nguồn thực phẩm được nhiều người dân vùng núi ưa chuộng, thịt ngon nhất trong ếch núi [6]. Tuy nhiên, theo Nguyễn Văn Sáng và cộng sự (2005) thì số lượng ít do tình trạng săn bắt quá mức [7].Hiện nay, việc nghiên cứu loài ếch gai sần mới chỉ tập trung vào phân loại, chứ chưa có công trình nào nghiên cứu về đặc điểm sinh học, đặc biệt là đặc dưỡng, sinh sản và biến thái của nòng nọc. Vì vậy, việc nghiên cứu đặc điểm , sinh sản và biến thái của nòng nọc ếch gai sần có ý nghĩa cả về mặt lý luận tiễn2. Phương pháp nghiên cứuMẫu nghiên cứu được thu tại vùng A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế từ đến tháng VI/2009, giới hạn bởi tọa độ địa lý (hệ Gauss-HN72) như sau:.+ Điểm cực bắc: 16023'25'' độ vĩ bắc và 107017'65'' độ kinh đông.+ Điểm cực nam: 16001'90'' độ vĩ bắc và 107031'20'' độ kinh đông45.+ Điểm cực đông: 16012'50'' độ vĩ bắc và 107031'45'' độ kinh đông+ Điểm cực tây: 16022'45'' độ vĩ bắc và 107000'56'' độ kinh tôi tiến hành đi thực địa để thu mẫu kết hợp với phỏng vấn người bản địa,.thu mẫu liên tục trong 12 tháng, mỗi tháng thu khoảng 30-40 cá thể ở tất cả các thước, mỗi lần đi thường rơi vào những ngày đầu tháng hoặc cuối tháng âm lịch.(lúc tối trăng). Mẫu được thu trực tiếp bằng tay vào ban đêm (từ 19giờ đến 5giờ sau). Tổng số mẫu đã phân tích 393 mẫu (206 cá thể đực, 158 cá thể cái và 29 non).Định tính thức ăn có trong hệ tiêu hóa: Mẫu được phân tích tại phòng thí phương pháp so sánh hình thái với các khóa định loại, các giáo trình, sách của các tác giả để phân loại các nhóm thức ăn. Trong quá trình phân tích chỉ tới bộ hoặc tương đương đối với động định độ no: Cân dạ dày có thức ăn, mổ dạ dày gạt hết thức ăn ra đĩa phân tích thành phần thức ăn, cân lại dạ dày không có thức ăn để xác định độ no gai sần theo công thức của Terenchev (1961) [1]:.J= − Pn* Trong đó: J: độ no (%); P: khối lượng thân (g); Pn: khối lượng thức ăn (g)Xác định mức độ tích lũy mỡ: Mức độ tích lũy mỡ của ếch gai sần được theo thang 5 bậc (từ 0 - 4) của Prozorovxkaia (1952) [5].Tiến hành xác định sức sinh sản tuyệt đối của ếch gai sần bằng cách đếm số lượng trứng có trong buồng trứng trái và phải của 30 cá thể, sau đó lấy sinh sản tương đối là tỷ số giữa sức sinh sản tuyệt đối trên khối lượng của cá thể đó (tính bằng số trứng/g khối lượng cơ thể).Tiến hành xác định khối lượng, các chỉ tiêu kích thước của tinh hoàn trái và mỗi tháng. Đối với buồng trứng, tiến hành xác định khối lượng, đếm số theo nhóm kích thước: 0,5 - 1,0 mm; 1,1 - 1,5 mm; 1,6 - 2,0 mm và nhóm có lớn hơn 2,0 mm (đường

• Sáng kiến kinh nghiệm