TAILIEUCHUNG - Đại cương lịch sử và tư tưởng Sikh giáo
Đối với Ấn Độ, tôn giáo càng có vai trò đặc biệt quan trọng không chỉ trên lĩnh vực văn hóa tinh thần, mà còn cả trên lĩnh vực văn hóa vật chất. Quốc gia này đã sản sinh ra nhiều tôn giáo vào bậc nhất thế giới. Bài viết này giới thiệu khái lược về Sikh giáo, một tôn giáo đã ra đời ở Ấn Độ vào đầu thế kỷ XVI, mà sự hiểu biết về nó còn khá hạn chế ở nước ta. | 1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ ± ∗ ĈҺNG VĂN CHѬѪNG(∗) (**) TӎNH NHѬ ĈҤI CѬѪNG LӎCH SӰ VÀ TѬ TѬӢNG SIKH GIÁO Tóm tҳt: Trong các n͉n văn hóa cͯa nhân lo̩i, tôn giáo luôn có m͡t v͓ trí r̭t quan tr͕ng. Tôn giáo là m͡t trong nhͷng y͇u t͙ ÿ̯u tiên và c˯ b̫n trong vi͏c hình thành, b̫o t͛n và phát huy nhͷng giá tr͓ ÿ̩o ÿͱc cͯa con ng˱ͥi. Ĉ͙i vͣi ̬n Ĉ͡, tôn giáo càng có vai trò ÿ̿c bi͏t quan tr͕ng không ch͑ trên lƭnh v c văn hóa tinh th̯n, mà còn c̫ trên lƭnh v c văn hóa v̵t ch̭t. Qu͙c gia này ÿã s̫n sinh ra nhi͉u tôn giáo vào b̵c nh̭t th͇ giͣi. Bài vi͇t này giͣi thi͏u khái l˱ͫc v͉ Sikh giáo, m͡t tôn giáo ÿã ra ÿͥi ͧ ̬n Ĉ͡ vào ÿ̯u th͇ kͽ XVI, mà s hi͋u bi͇t v͉ nó còn khá h̩n ch͇ ͧ n˱ͣc ta. Tӯ khóa: Sikh giáo, ̬n Ĉ͡, Nanak, Guru. 1. Lӏch sӱ hành thành và phát triӇn ÿҥo Sikh Dѭӟi vѭѫng triӅu Islam giáo ӣ Delhi (1206 - 1526), Ҩn Ĉӝ thѭӡng xuyên bӏ phân liӋt vӅ lãnh thә và chính trӏ bӣi các thӫ lƭnh Islam giáo chia nhau cҫm quyӅn ӣ các ÿӏa phѭѫng và nhiӅu lҫn bӏ quân Mông Cә tҩn công xâm lѭӧc, nhҩt là ӣ vùng tây bҳc rӝng lӟn. Bên cҥnh ÿó, ngѭӡi Islam giáo cai trӏ lҥi thӵc hiӋn chính sách phân biӋt tôn giáo. Hӑ dành nhiӅu ѭu ái, quyӅn lӧi vӅ chính trӏ, kinh tӃ cho tín ÿӗ Islam giáo, cNJng tӭc là hҥn chӃ quyӅn lӧi cӫa các tôn giáo khác, trong ÿó phҫn ÿông là tín ÿӗ Ҩn Ĉӝ giáo. Cùng vӟi nhӳng lí do khác vӅ kinh tӃ, xã hӝi ÿã dүn ÿӃn phong trào ÿҩu tranh cӫa các tôn giáo ӣ Ҩn Ĉӝ. Nhӳng nhà tѭ tѭӣng cӫa các phong trào này ÿӅu phӫ nhұn sӵ phân chia ÿҷng cҩp, ÿòi bình ÿҷng cӫa mӑi ngѭӡi trѭӟc thҫn linh và chӫ trѭѫng không phân biӋt ÿӏa vӏ xã hӝi và tôn giáo(1). Trong bӕi cҧnh lӏch sӱ ÿó, Nanak ÿã sáng lұp ra Sikh giáo (Sikhism) vào ÿҫu thӃ kӹ XVI tҥi Bang Punjab, miӅn Bҳc Ҩn Ĉӝ. Sikh giáo chӫ trѭѫng chung sӕng hòa bình vӟi các tôn giáo khác ӣ Ҩn Ĉӝ nhѭ KǤ Na giáo (Jainism), Phұt giáo (Buddhism), Ҩn Ĉӝ giáo (Hinduism), Islam giáo (Islam), Công giáo (Catholicism), Do Thái giáo ∗ . TS., Khoa Lӏch sӱ, Ĉҥi hӑc Sѭ phҥm HuӃ. . TS., chùa KiӅu Ĉàm, thành phӕ HuӃ, tӍnh Thӯa Thiên - .
đang nạp các trang xem trước
