TAILIEUCHUNG - Loại suy như là một hình thức tư duy và ý nghĩa của nó trong nhận thức
Loại suy là một hình thức tư duy được con người sử dụng thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong nghiên cứu khoa học. Bài viết phân tích loại suy như là một hình thức tư duy logic, đồng thời chỉ ra ý nghĩa của nó trong nhận thức nói chung và nhận thức khoa học nói riêng. | Loại suy như là một hình thức tư duy và ý nghĩa của nó trong nhận thức Nguyễn Gia Thơ(*) Tóm tắt: Loại suy là một hình thức tư duy được con người sử dụng thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong nghiên cứu khoa học. Cùng với hình thức suy luận gần với nó là quy nạp, loại suy không cho kết luận xác thực như diễn dịch. Tuy nhiên, loại suy là bước đi đầu tiên không thể thiếu trong quá trình tư duy và nghiên cứu khoa học; tuy nó chỉ cho những kết luận sơ bộ mang tính xác suất, nhưng lại có tác dụng hình thành trực giác trong tư duy. Bài viết phân tích loại suy như là một hình thức tư duy logic, đồng thời chỉ ra ý nghĩa của nó trong nhận thức nói chung và nhận thức khoa học nói riêng. Từ khóa: Loại suy, So sánh, Quy nạp, Logic, Nhận thức, Hình thức tư duy 1. Trước hết, về bản chất của loại suy. Thuật ngữ “loại suy” theo tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là tỷ lệ. Đầu tiên thuật ngữ này được các nhà toán học sử dụng để chỉ mối quan hệ tỷ lệ giữa các con số. Hệ thống hai số 6 và 9 “loại suy” (tương tự) với hệ thống hai số 36 và 54, vì 6:9=36:54 (=2/3). (*) Sau đó “loại suy” được sử dụng với nghĩa rộng hơn như là sự giống nhau, sự tương ứng, tương tự giữa các sự vật, đối tượng, sự đồng nhất các mối quan hệ giữa chúng. Không chỉ có các đối tượng, các sự kiện lịch sử có thể tương tự nhau mà cả các khái niệm, tư tưởng, ý nghĩ. Ví dụ, về vấn đề mối quan hệ giữa tồn tại và ý thức, Hegel có những tư tưởng giống với các tư tưởng của Platon. Tính đa nghĩa của khái ., Viện Triết học, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; Email: nguyentho54@ (*) niệm loại suy là do có sự sử dụng rộng rãi nó trong thực tiễn tư duy, nhận thức. Như vậy, loại suy là một dạng suy luận về tính thuộc về đối tượng một dấu hiệu xác định (hoặc có thể là tính chất hay mối quan hệ xác định) trên cơ sở sự giống nhau theo những dấu hiệu cơ bản với sự vật khác. Trong logic học và nhận thức luận, loại suy được xem như hình thức thu nhận tri thức kết luận như một suy luận, trong đó trên cơ sở giống .
đang nạp các trang xem trước
