TAILIEUCHUNG - 1Ý nghĩa thời, thể, tình thái và cách sử dụng phó từ đang trong tiếng Việt

. | NGÔN NGỮ số 1 2005 Ý NGHĨA THỜI THỂ TÌNH THÁI VÀ CÁCH SỬ DỤNG CỦA PHÓ TỪ ĐANG TRONG TIẾNG VIỆT Trong những năm gần đây vấn đề thời thể tinh thái gắn vối sự hành chức của các phó từ đã đang và sẽ được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Tuy nhiên giữa các tác giả vẫn có những điểm chưa thông nhất thậm chí trái ngược nhau. Bài viết trình bày một vài ý kiến vê phó từ đang hy vọng góp thêm một tiếng nói làm sáng tỏ vấn để này. 1. Ý nghĩa thời thể và tình thái của dang . Đang với ý nghía thời Khả nâng đi vói mọi khung thòi gian hiện tại quá khú tương lai của đang chính là lí do để nhiều tác giả đi đến kết luận Đang không phải dùng để chỉ thời hiện tại. Tuy nhiên sự xuất hiện của đang trong khung thời gian hiện tại là lớn nhất. Theo thống kê của Lê Thị Thuý Lan 10 50 tần số xuất hiện của đang với ba khung thòi gian có độ chênh lệch rất cao Vói khung thòi gian hiện tại 88 2 Với khung thòi gian quá khứ 10 6 Với khung thòi gian tương lai 1 2 ThS TRẦN KIM PHƯƠNG Con sô thôhg kê này đã lí giải phần nào hiện tượng có nhiều nhà nghiên cứu trước đây như Trương Vinh Ký 9 Phan Khôi 8 haỹ hiện nay như Đào Thị Hợi 7 Đỗ Thanh 14 cho ràng đang là chỉ tố của thòi hiện tại. Mặt khác nếu như đã biểu hiện một sự kiện diễn ra trước mốc sê biểu hiện một sự kiện diễn ra sau mốc thì đang luôn luôn biểu hiện sự kiện diễn ra trùng vổi thòi điểm mốc. Nếu càn cứ vào khái niệm thời hiện tại Thời hiện tại là hình thái phạm trù thời gian biểu thị hành động trùng với thời điểm nói nàng bao gồm cà thời điểm nói 17 276 và nếu cản cứ vào sự định vị sự tình trong thòi gian mà đang biểu hiện thì phải công nhận rằng trong đang có chứa nét nghĩa biểu thị sự tình diễn ra ỏ thời hiện tại. bao gồm cả thòi hiện tại tuyệt đốì và thời hiện tại tương đối . . Đang vói ý nghĩa thể . Đang với ý nghĩa tiếp diễn Trong bất kì trưdng hợp nào với bất kì khung thời gian nào đang đều biểu hiện ý nghía tiếp diễn chưa hoàn thành. Thí dụ 22 - Tôi đang ăn cơm. - Lức llh hôm qua tôi đang ăn cơm. - Vào lúc llh trưa mai thì

• Xã hội học