TAILIEUCHUNG - Từ tín ngưỡng Vật Linh đến tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên
Bài viết Từ tín ngưỡng Vật Linh đến tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên trình bày nội dung: Tín ngưỡng vật linh; Tín ngưỡng vật hoạt; Tín ngưỡng bái vật; Tín ngưỡng vật tổ; Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên,. bài viết | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 6 - 2012 72 Thường thức tôn giáo Từ TíN NGƯỡNG VậT LINH ĐếN TíN NGƯỡNG THờ CúNG Tổ TIÊN HUệ KHảI(*) 1. Tín ngưỡng vật linh Theo tín ngưỡng vật linh (animism)(1) , vạn vật trong thế giới tự nhiên như sông như người, và Tylor gọi tên phần bên trong đó là một hồn linh (a soul)(3) . Tylor nghĩ rằng hồn linh ban sơ là ngòi, đất đá, gió mưa, . tất cả đều có một khái niệm khá thô thiển. Mãi về sau vật linh không phải là một tôn giáo, về hồn linh tinh tế hơn (tức là con người hồn linh ngự trị. Bản thân tín ngưỡng nhưng nó được coi là nền tảng của các tín ngưỡng khác, như tín ngưỡng bái vật và tín ngưỡng vật tổ. Nhà nhân chủng học người Anh là Sir Edward Burnett Tylor (1832-1917) (2) đã tạo ra thuật ngữ animism. Trong tác phẩm Primitive Culture (Văn hóa Nguyên thủy, 1871), Tylor cho rằng tín ngưỡng này là hình thức căn bản nhất và sơ khai nhất, do con người bày ra sau khi tiến hóa từ nguồn gốc chưa (prehuman origins). mang hình người con người đã tiến bộ hơn mới quan niệm càng về sau, càng quan niệm về hồn linh phức tạp hơn). Thế rồi trải qua thời gian, tín ngưỡng vật linh lần lượt được thay thế bằng tín ngưỡng đa thần (polytheism) và sau đó là tín ngưỡng nhất thần (monotheism). Những thay thế này nhằm thích ứng với các xã hội có cấu trúc phức tạp hơn, có trình độ kĩ thuật cao hơn, và phát triển nhiều hơn. Như vậy, theo Tylor, tín ngưỡng tiến hóa theo trình độ tiến bộ của xã hội. Charles R. Taber cho rằng cách giải Theo Tylor, khi trải nghiệm và quan thích của Tylor về sự xuất hiện của tín cái chết, con người sơ khai suy xét và kết nhân chủng học ngày nay cũng thường sát những giấc mơ, những cơn ngất lịm, luận rằng con người phải có một phần bên trong (inner part). Cái phần bên trong này có thể tách rời khỏi xác thể. Khi đó con người phải nằm im lìm, bất động như trong lúc ngủ, bất tỉnh, hay chết. Suy luận theo kiểu tương đồng, con người sơ khai đi tới ý niệm rằng vạn vật đều cùng có cái phần bên .
đang nạp các trang xem trước
