TAILIEUCHUNG - Pơ Tao: Những tiếp cận từ nhân học - Phan Anh

Pơ Tao là một nhân vật được đề cập đến trong một số công trình khoa học nghiên cứu về vùng đất và con người Tây Nguyên của nhiều học giả Việt Nam và ngoại quốc, từ ngữ Pơ Tao cũng được dịch ra Việt ngữ nhiều cách khác nhau. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, nội dung bài viết "Pơ Tao: Những tiếp cận từ nhân học" dưới đây. Hy vọng nội dung bài viết phục vụ hữu ích nhu cầu học tập, làm việc hiệu quả. | Tạp chí Dân tộc học số3 -7 2015 13 Pơ TAO NHỮNG TIẾP CẬN TỪ NHÂN HỌC PHAN AN 1. Pơ tao Po tao Pô tao Ptao Mtao. có nhiều cách phiên âm chữ Latin từ này. Đây là một nhân vật được đề cập đến trong một số công trình khoa học nghiên cứu về vùng đất và con người Tây Nguyên của nhiều học giả Việt Nam và ngoại quốc. Từ ngữ Pơ tao cũng được dịch ra Việt ngữ nhiều cách khác nhau. Trong các sách sử thời nhà Nguyễn như Phủ Biên tạp lục Lê Quý Đôn ựz Nam liệt truyện sơ tập ợz Nam Thực Lục Tiền biên của Quốc sử Quán Triều Nguyễn . từ Pơ tao Pui được dịch là Hỏa Xá Hỏa Vương từ Pơ tao Ea được dịch là Thủy Xá Thủy Vương. Một số tác giả người Việt như Cửu Long Giang Toan Ánh trong Miền Thượng Cao nguyên dịch từ này là Vua Lửa Vua Nước. Cũng trong sách này các tác giả cho biết người Ê-đê gọi vua lửa là Mtau pui người Ba-na gọi là Bok Re dau người Khơ-mè gọi là Sdacht Phleung. và trong các sách Pháp ngữ dịch là Sadet de feu. Như vậy có thể thấy từ Pơ tao được dịch thành từ vua hoặc vương khá phổ biến. Sau năm 1975 trong một số tác phẩm viết về Tây Nguyên như sách Cức dãn tộc ít người ở Việt Nam Viện Dân tộc học 1984 Văn hóa Việt Nam đa tộc người Đặng Nghiêm Vạn 2007 . sử dụng phổ biến từ Vua Lửa Vua Nước Vua Gió. Như vậy nhân vật Pơ tao ở Tây Nguyên có sự nhìn nhận ít nhiều khác nhau. Phải chăng đó là một vị vua một thủ lĩnh của liên minh bộ lạc một vị thần quyền. Những câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ. Trong bài viết này tôi không có ý đưa ra một lý giải hoặc một câu trả lời về nhân vật Pơ tao. Điều đó đòi hỏi sự tiếp tục nghiên cứu sâu hơn. Ở đây tôi chỉ giới thiệu một vài cái nhìn của các nhà nghiên cứu liên quan đến nhân vật Pơ tao ngõ hầu gợi mở thêm sự chuyên sâu nghiên cứu tiếp tục. Cụ thể trong bài viết nay tôi xin được đề cấp đến cái nhìn của hai nhà khoa học có công trình chuyên sâu về Pơ tao. Đó là Jacques Dournes với sách Pơ tao một lý thuyết về quyền lực ở người Jarai ở Đông Dương Bản dịch của Nguyên Ngọc do Nxb Tri thức ấn hành năm 2013 và Nguyễn Tấn Đắc với sách Tôi gặp các ơi

• Lịch sử - Văn hoá
• Dân tộc học
• Tiếp cận từ nhân học
• Nhân vật Pơ Tao
• Từ ngữ Pơ Tao
• Tiếp cận Pơ Tao
• Tìm hiểu Pơ Tao
• Học viện dân tộc
• Công tác dân tộc
• Bồi dưỡng công tác dân tộc cho cán bộ
• Công tác đào tạo kiến thức công tác dân tộc
• Bồi dưỡng nghiệp vụ công tác dân tộc
• Biện pháp quản lý bồi dưỡng công tác dân tộc
• Công tác đào tạo cán bộ làm công tác dân tộc
• Thảo luận Dân tộc học
• Quan hệ dân tộc
• Quan hệ dân tộc trên thế giới
• Quan hệ dân tộc ở Việt Nam
• Tình hình quan hệ dân tộc
• Nghiên cứu dân tộc học
• Bảo tàng văn hóa dân tộc
• Nghiên cứu văn hóa dân tộc
• Bảo tồn văn hóa dân tộc
• Nghiên cứu dân tộc
• Nghiên cứu ngôn ngữ dân tộc
• Văn hóa dân tộc thiểu số
• Dân tộc HMông
• Âm nhạc dân tộc HMông
• Âm nhạc dân tộc
• Nghiên cứu dân tộc HMông
• Nhạc khí dân tộc HMông
• Đối tượng dân tộc học
• Nhiệm vụ dân tộc học
• Chức năng dân tộc học
• Phương pháp nghiên cứu dân tộc học
• Tìm hiểu dân tộc học
• Khóa luận khoa Văn hóa dân tộc thiểu số
• Văn hóa dân tộc
• Dân tộc thiểu số
• Tình hình sử dụng ngôn ngữ
• Học sinh Tiểu học dân tộc Sán Chay
• Tỉnh Bắc Giang
• Dân tộc xuyên quốc gia
• Tộc người vùng Tây Nguyên
• Dân tộc vùng Tây Nguyên
• Thực trạng văn hóa dân tộc
• Yếu tố ảnh hưởng quan hệ dân tộc
• Quan hệ dân tộc xuyên quốc gia
• Dân tộc học ở Mỹ
• Đặc điểm dân tộc học
• Khuynh hướng dân tộc học
• Cơ sở lý luận dân tộc học
• Vấn đề tộc người ở Mỹ
• Giáo trình Dân tộc học Tôn giáo học
• Tôn giáo học
• Xu hướng liên hợp tộc người
• Dân tộc xã hội chủ nghĩa
• Chính sách dân tộc
• Kế hoạch hóa gia đình
• Một số vấn đề về dân tộc
• Nguồn nhân lực dân tộc thiểu số
• Đào tạo bồi dưỡng dân tộc thiểu số
• Dự bị đại học dân tộc
• Phát triển nguồn cán bộ dân tộc thiểu số
• Văn hóa các dân tộc
• Văn hóa các dân tộc Tây Bắc
• Dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc
• Tài liệu Dân tộc học
• Văn hóa dân tộc Việt Nam
• Thực hiện chính sách dân tộc
• Chương trình chính sách dân tộc
• Dự án chính sách dân tộc
• Chính sách dân tộc ở Thanh Hóa
• Nghiên cứu quan hệ dân tộc Việt Nam
• Quan hệ dân tộc Việt Nam
• Quan hệ dân tộc Việt Nam năm 1980
• Quan hệ dân tộc Việt Nam hiện nay
• Kết quả chính sách dân tộc 2014
• Chính sách dân tộc huyện Mường Tè
• Chính sách dân tộc tỉnh Lai Châu
• Kết quả chính sách dân tộc
• Chính sách dân tộc năm 2014
• Chính sách dân tộc tỉnh Lạng Sơn
• Tổng quan dân tộc Tày
• Nghiên cứu dân tộc Tày
• Biến đổi dân tộc Tày
• Dân tộc Tày
• Tìm hiểu dân tộc Tày
• Nghiên cứu dân tộc xuyên quốc gia
• Cách tiếp cận dân tộc xuyên quốc gia
• Phương pháp tiếp cận dân tộc
• Khung phân tích dân tộc
• Văn hóa các dân tộc Việt Nam
• Đặc điểm các dân tộc Việt Nam
• Dân tộc Việt Nam
• Phân bố dân tộc Việt Nam
• Dân tộc Mảng
• Văn hóa dân tộc Mảng
• Ebook Bản sắc văn hóa dân tộc Mảng
• Tín ngưỡng dân tộc Mảng
• Phong tục dân tộc Mảng
• Văn học dân tộc Mảng
• Sử thi dân tộc Chăm
• Sử thi dân tộc Chăm ở Phú Yên
• Đặc điểm sử thi dân tộc Chăm
• Cốt truyện sử thi dân tộc Chăm
• Nhân vật sử thi dân tộc Chăm
• Ngôn ngữ sử thi dân tộc Chăm
• Các dân tộc thiểu số ở Tây Bắc
• Phân chia nhóm dân tộc
• Khái quát về các dân tộc ở Tây Bắc
• Tên gọi dân tộc ở Tây Bắc
• Bản sắc dân tộc
• Thơ ca dân tộc thiểu số Việt Nam hiện đại
• Dân tộc thiểu số Việt Nam
• Văn học nghệ thuật dân tộc thiểu số
• Thơ ca dân tộc Tày thời kì hiện đại
• Diễn trình văn hóa Việt Nam
• Tình hình các tộc người Việt Nam
• Tộc người của Việt Nam
• Nghiên cứu tộc người Việt Nam
• Bảo tàng dân tộc học
• Dân tộc học ở Việt Nam