TAILIEUCHUNG - Việc sử dụng tục ngữ và thành ngữ trong bài “Phú cải lương” của Nguyễn Thượng Hiền
Bài viết này chủ yếu tìm hiểu việc sử dụng số tục ngữ, thành ngữ trong bài “Phú cải lương” của Nguyễn Thượng Hiền. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung bài viết. | Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 3 (146) . 2018 37 VIỆC SỬ DỤNG TỤC NGỮ VÀ THÀNH NGỮ TRONG BÀI “PHÚ CẢI LƯƠNG” CỦA NGUYỄN THƯỢNG HIỀN Triều Nguyên* 1. Đặt vấn đề . Nguyễn Thượng Hiền (1868-1925), tên tự là Đỉnh Nam, Đỉnh Thần, tên hiệu là Mai Sơn, còn được gọi là Ông Nghè Liên Bạt, sinh tại làng Liên Bạt, tỉnh Hà Đông. Ông là con của Hoàng giáp Nguyễn Thượng Phiên, và là con rể quan Phụ chính đại thần Tôn Thất Thuyết (vợ ông là bà Tôn Nữ Thị Ấn(1)). Từ nhỏ Nguyễn Thượng Hiền đã nổi tiếng rất thông minh. Năm 1884, khi 17 tuổi, ông đỗ cử nhân khoa thi Hương ở Thanh Hóa. Năm 1885, ông đỗ đầu kỳ thi Hội nhưng chưa kịp xướng danh thì Kinh thành Huế thất thủ, ông phải về ở ẩn tại núi Nưa, Thanh Hóa. Đến năm 1892, ông ra thi Đình và đỗ Hoàng giáp. Nguyễn Thượng Hiền được bổ làm Toản tu ở Quốc Sử Quán, thăng Đốc học ở Ninh Bình, rồi thuyên sang Nam Định (nên còn được gọi là ông Đốc Nam). Trong thời gian ở Huế, ông cảm nhận tư tưởng tiến bộ của Đại thế thiên hạ luận (Nguyễn Lộ Trạch) và đọc nhiều tân thư Trung Quốc. Ông kết giao với một số sĩ phu yêu nước như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Tăng Bạt Hổ, Huỳnh Thúc Kháng. Sau 1907 (năm vua Thành Thái bị người Pháp buộc thoái vị), ông tìm đường sang Trung Quốc hoạt động và cùng với Phan Bội Châu lập ra Việt Nam Quang phục hội. Cuối năm 1913, Phan Bội Châu bị bắt, ông là người lãnh đạo của hội. Việt Nam Quang phục hội thất bại, Nguyễn Thượng Hiền xuống tóc vào tu ở chùa Thường Tích Quang, Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, và mất tại đây, để lại nhiều tác phẩm thơ, văn bằng chữ Hán, chữ Nôm. Tên ông được đặt cho nhiều đường phố, và một trường trung học phổ thông tại Việt Nam.(2) . Bài “Phú cải lương” của Nguyễn Thượng Hiền là một bài văn cần xem xét, bởi: - Về nội dung, “Gọi là phú, nhưng Phú cải lương không mô tả, mà chủ yếu chỉ tỏ bày phân tích điều hơn lẽ thiệt, đưa ra những lời khuyên. Nội dung những lời khuyên này chính là nội dung của cuộc vận động duy tân cải lương – phương hướng vận động mới của phong trào yêu
đang nạp các trang xem trước
