TAILIEUCHUNG - Ngữ nghĩa - Ngữ dụng của tác tử “chỉ”, “mỗi” trong tiếng Việt

Bài viết này bước đầu phân tích và chứng minh “chỉ/ mỗi” có vai trò là các tác tử đánh dấu những sắc thái ngữ nghĩa và ngữ dụng nhất định. Theo đó, “chỉ/ mỗi” là những tác tử tuỳ biến linh hoạt theo ngữ cảnh và thái độ của người nói, tham gia vào quá trình tình thái hoá (modalisation) sắc thái nghĩa đánh giá cũng như tiêu điểm hoá (focuslisation) lượng thông tin quan yếu trong cấu trúc thông tin (information structure) của câu tiếng Việt. | 64 NGÔN NGỮ ĐỜI SỐNG Số 4 234 -2015 NGÔN NGỮ HỌC VÀ VIỆT NGỮ HỌC NGỮ NGHĨA - NGỮ DỤNG CỦA TÁC TỬ CHỈ MỖI TRoNg tiếng việt The SEMATICS AND PRAGMATICS OF CHỈ MỖI OPERATORS IN VIETNAMESE NGUYỄN THÙY NƯƠNG Đại học KHXH NV ĐHQG TP HCM Abstract In this paper we give the first overview and analysis of chỉ mỗi - only operator in Vietnamese. CHỈ MỖI operators are discussed across semantic and pragmatic categories. We concentrate in particular on the interpretation of chỉ and mỗi both of which are modality operators both of which are focus sensitive operators focus sensitive particles - FSP . This article discusses strategies of expressing chỉ mỗi which have low assessment meanings and which are foci-sensitive of the information structure in Vietnamese sentences. Key words modality operator evaluative modality focus operator focus-sensitive particles. 1. Đặt vân đê Xem xét các câu sau đây 1 Mỗi chi người Việt mới ăn thịt nhím. 2 Nam chi mua mỗi cuốn sách văn học thôi. 3 Chi có Nam là mua cuốn sách văn học. 4 Nam mua cuốn sách văn học chi có 20 nghìn đồng. 5 Nam chi tin có mỗi anh thôi đấy. Trong truyền thống của Việt ngữ học chúng ta vẫn thường gọi chỉ mỗi như 1 2 3 4 5 là các từ hư từ nựù pháp hay từ công cụ. Các cách gọi vừa nêu trên đều hướng tới những nét vai trò quan yếu đầu tiên của các từ trên trong tiếng Việt cũng như các ngôn ngữ khác trên thế giới đó chính là vai trò là công cụ ngữ pháp điển hình để biểu thị các mối quan hệ ngữ pháp trong câu. Tuy vậy trong các công trình về ngữ nghĩa -ngữ dụng đương đại về tiếng Việt nhiều tác giả thế giới và Việt Nam đã đưa ra các kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò của từ hư trong tiếng Việt không chỉ dừng lại trên phương diện kết học syntactics mà còn có các vai trò chức năng quan trọng nhất định trên bình diện nghĩa học semantics và dụng học pragmatics . Điều này không chỉ chứng minh tính đa diện đa chức năng của từ hư tiếng Việt mà còn tỏ ra vô cùng tương thích với tinh thần của lí thuyết tín hiệu học semiotics khi cho .

• Ngôn ngữ học
• Ngữ nghĩa học
• Ngữ dụng học
• Quan hệ ngữ pháp
• Công cụ ngữ pháp
• Tác tử tình thái
• Tác tử tiêu điểm
• Chương trình dạy Ngữ nghĩa học
• Tài liệu dạy học Ngữ nghĩa học
• Tài liệu Ngữ nghĩa học cho sinh viên
• Tài liệu cho giáo viên tiểu học
• Giáo trình Ngữ nghĩa học
• Ngữ nghĩa học dẫn luận
• tài liệu Ngữ nghĩa học dẫn luận
• giáo trình Ngữ nghĩa học dẫn luận
• bài giảng Ngữ nghĩa học dẫn luận
• nghiên cứu Ngữ nghĩa học dẫn luận
• Ngôn ngữ học
• Khuynh hướng ngữ nghĩa học
• Ngữ nghĩa học hình thức
• Siêu ngôn ngữ
• Ngữ nghĩa tri nhận
• Tín hiệu ngôn ngữ
• Ngữ nghĩa học tạo sinh
• Ngữ nghĩa học thuyết giải
• Quy tắc phóng chiếu
• Dấu hiệu ngữ nghĩa
• Lí thuyết thuyết giải
• Sự phân giải từ vựng
• Đề thi kết thúc học phần
• Đề thi kết thúc môn học
• Đề thi môn Từ vựng ngữ nghĩa
• Dạy học từ vựng ngữ nghĩa ở Tiểu học
• Từ vựng ngữ nghĩa
• Từ đồng âm
• Từ đa nghĩa
• Thuật ngữ thể thao tiếng Việt
• Ngữ nghĩa thuật ngữ thể thao tiếng Việt
• Hình thức thuật ngữ thể thao tiếng Việt
• Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học
• Cấu trúc ngữ nghĩa thuật ngữ thể thao
• Thuật ngữ thể thao tiếng Anh
• Mối quan hệ giữa ngữ nghĩa và ngữ dụng
• Ảo tưởng miêu tả
• Nghĩa tình thái
• Khái niệm ngữ dụng học
• Sự hình thành của ngữ dụng học
• Phân biệt nghĩa và ý nghĩa
• Ngôn ngữ học hiện đại
• Nghĩa sở chỉ
• Nghĩa sở thị
• Nghĩa sở biểu
• Nghĩa sở dụng
• Ứng dụng web ngữ nghĩa
• Web ngữ nghĩa
• Phương pháp Web ngữ nghĩa
• Nghiên cứu Web ngữ nghĩa
• Địa lý chương trình cơ bản
• Khoa học máy tính
• Luận văn thạc sĩ
• Luận văn thạc sĩ kỹ thuật
• Luận văn khoa học máy tính
• Giải pháp tìm kiếm ngữ nghĩa cho văn bản khoa học
• Công cụ tìm kiếm theo ngữ nghĩa
• Truy tìm ngữ nghĩa
• Tìm kiếm thông tin
• Kỹ thuật cơ bản của hệ thống IR
• Mô hình quản lý kho tài liệu
• Quy trình tìm kiếm theo ngữ nghĩa
• Từ ngữ chỉ động vật
• Ngữ nghĩa từ ngữ chỉ động vật
• Thành ngữ tiếng Việt
• Từ ngữ chỉ động vật trong thành ngữ
• Từ ngữ chỉ động vật trong Tiếng Việt
• Ngôn bản và diễn ngôn
• Nghĩa của phát ngôn
• Nghĩa của câu
• Nghĩa từ vựng
• Đề cương học phần Ngữ nghĩa học
• Quan hệ ngữ nghĩa tiếng Anh
• Thành ngữ tiếng Anh chuẩn
• Cụ từ tiếng Anh
• Thành ngữ Hán Việt
• cấu trúc ngôn ngữ
• hiện tượng chuyển nghĩa
• giao tiếp bằng ngôn ngữ
• Nghĩa của từ
• cơ cấu nghĩa
• Đề thi môn Dạy học từ vựng ngữ nghĩa
• Dạy học từ vựng ngữ nghĩa
• Giáo dục tiểu học