TAILIEUCHUNG - Cách thức xác định hàm ý hội thoại trong văn học

Bài viết nghiên cứu và đề xuất một số mô hình tìm hàm ý dựa trên nguyên tắc cộng tác của P. Grice cùng với một số khái niệm văn học liên quan. Ngữ liệu minh họa cho việc vận dụng mô hình này được trích từ một số tác phẩm tiêu biểu của Nam Cao, Hemingway và Faulkner. | Cách thức xác định hàm ý hội thoại trong văn học Journal of Thu Dau Mot University, No 2(9) – 2013 CÁCH THỨC XÁC ĐỊNH HÀM Ý HỘI THOẠI TRONG VĂN HỌC Nguyễn Hoàng Tuấn Trường Đại học Thủ Dầu Một TÓM TẮT ‚Nói điều này để ngụ ý điều khác‛ là một kĩ thuật thường gặp trong sáng tác văn học. Để xác định nghĩa hàm ẩn trong phát ngôn của nhân vật, người đọc cần có những cách diễn giải dựa vào kiến thức ngôn ngữ học và văn học. Bài nghiên cứu này đề xuất một mô hình tìm hàm ý dựa trên nguyên tác cộng tác của P. Grice cùng với một số khái niệm văn học liên quan. Ngữ liệu minh họa cho việc vận dụng mô hình này được trích từ một số tác phẩm tiêu biểu của Nam Cao, Hemingway và Faulkner. Kết quả phân tích cho thấy sự kết hợp phương pháp nghiên cứu liên ngành ngôn ngữ học và văn học giúp độc giả xác định được chính xác nghĩa hàm ẩn trong hội thoại văn học. Từ khóa: hàm ý hội thoại, nguyên tắc cộng tác, suy ý * 1. Dẫn nhập các mục tiêu đó. Nguyên tắc này bao gồm ‚Nói điều này nhưng ngụ ý điều khác‛ là bốn phương châm [5: 26-27]: cách thức mà giới sáng tác văn học thường - Phương châm về chất (maxim of hay sử dụng. Để hiểu và cảm nhận hết nội quality): đừng nói những gì bạn tin là sai; dung, giá trị hàm ẩn của một phát ngôn nghệ đừng nói những gì mà bạn thiếu chứng cứ. thuật, độc giả cần có những công cụ phân tích - Phương châm về lượng (maxim of phù hợp. Trong bài viết này, chúng tôi đưa ra quantity): hãy đóng góp vào cuộc thoại lượng một cách thức xác định hàm ý trong lời thoại thông tin cần thiết phục vụ cho mục đích cuộc văn học dựa trên một trong những thành tựu thoại; đừng đóng góp vào cuộc thoại lượng của ngữ dụng học gắn liền với tên tuổi của thông .

• Ngôn ngữ học
• Hàm ý hội thoại trong văn học
• Hàm ý hội thoại
• Xác định hàm ý hội thoại
• Nguyên tắc cộng tác
• Mô hình tìm hàm ý
• Ngôn ngữ học
• Giảng dạy ngôn ngữ
• Hội thoại tiếng Việt
• Dạy học tiếng Việt
• Văn học dân gian