TAILIEUCHUNG - Hà Tông Quyền qua Mộng Dương tập
Hà Tông Quyền là một quan chức và là một danh sĩ thời nhà Nguyễn. Tuy nhiên, sự nghiệp và di sản văn chương của ông chưa được quan tâm nghiên cứu. Trong tiểu luận này, ngoài phần tổng quan về hành trạng của Hà Tông Quyền, bước đầu, chúng tôi khảo sát Mộng dương tập (Giấc mộng trên biển), tập thơ ghi chép quá trình đi sứ sang Nam Dương (Indonesia) của sứ đoàn Đại Nam mà ông là thành viên tùy tùng đi theo phục dịch. | Hà Tông Quyền qua Mộng Dương tập 118 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 3 (137) . 2017 ĐẤT NƯỚC - NHÂN VẬT HÀ TÔNG QUYỀN QUA MỘNG DƯƠNG TẬP Phạm Quang Ái* Hà Tông Quyền (1798-1839) là quan chức nhà Nguyễn và là danh sĩ đương thời, tự Tốn Phủ, hiệu Phương Trạch, biệt hiệu Hải Ông, người làng Cát Động, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Hòa, trấn Sơn Nam (nay thuộc thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội). Do phải kiêng húy tên vua Thiệu Trị (Miên Tông) nên ông còn được gọi là Hà Quyền hoặc Hà Tôn Quyền. Hà Tông Quyền sinh trưởng trong một gia đình thế nho, là hậu duệ xa đời của Phụ quốc Thượng tướng quân Hà Mại (1334-1410). Gia tộc ông nhiều đời có công lớn với dân tộc và các triều đại. Từ thời Lê sơ, tổ tiên Hà Tông Quyền đã cư ngụ tại làng Tỉnh Thạch, huyện Thiên Lộc (nay là xã Tùng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh). Họ Hà làng Tỉnh Thạch đã sản sinh cho đất nước các danh thần như Tiến sĩ Hà Công Trình (1434-1511), Tiến sĩ Hà Tôn Mục (1653-1707). Sang đời Lê trung hưng, một nhánh họ Hà Tỉnh Thạch đã di cư ra ở tại huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa. Tại đây, họ Hà đã sinh ra danh sĩ Hà Tông Huân (1697-1766), đỗ Đình nguyên Bảng nhãn năm 1724, đời Lê Dụ Tông. Về sau, tổ tiên Hà Tông Quyền lại di cư tới làng Cát Động huyện Thanh Oai và đến đời Hà Tông Quyền, tổ tiên ông đã định cư ở Cát Động được 3, 4 thế hệ. Theo Đại Nam liệt truyện, cha của ông tên là Hà Tông Đồng, đỗ Hương cống đời Lê, nhưng không ra làm quan, mà chỉ mở trường dạy học trong làng. Ông Đồng mất sớm, bà vợ là người họ Trịnh, tần tảo nuôi con khôn lớn, Hà Tông Quyền được học hành đến nơi đến chốn chính là nhờ có bà mẹ đảm đang này. Tương truyền, Hà Tông Quyền nổi tiếng thần đồng từ nhỏ, có tài đọc sách rất nhanh, một thoáng liếc mắt có thể đọc được tới chục hàng chữ (nhất độc thập hàng). Sách Phương Trạch Hà Tốn Phủ truyện chép chuyện về ông có câu: “Dạ tĩnh thường văn độc thư thanh” [Đêm thanh vắng thường nghe tiếng (ông) đọc sách]. Sách Đại Nam .
đang nạp các trang xem trước
