TAILIEUCHUNG - Tiếp cận chỉ số nhạy cảm hạn kinh tế - xã hội trong đánh giá tính dễ bị tổn thương do hạn hán tại tỉnh Ninh Thuận
Trong bài báo này, tác giả tiếp cận chỉ số nhạy cảm hạn KT-XH để đánh giá tính dễ bị tổn thương tại tỉnh Ninh Thuận đối với tình trạng hạn hán - khu vực chịu nhiều ảnh hưởng trong những năm gần đây, nhất là dưới tác động của biến đổi khí hậu, hạn hán ngày càng cực đoan và khắc nghiệt hơn. Các kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở khoa học nhằm điều chỉnh các kế hoạch sử dụng nước hợp lý, tiến đến quản lý hiệu quả hạn hán và nguồn nước. | Khoa học Xã hội và Nhân văn Tiếp cận chỉ số nhạy cảm hạn kinh tế - xã hội trong đánh giá tính dễ bị tổn thương do hạn hán tại tỉnh Ninh Thuận Trần Thị Tuyết* Viện Địa lý nhân văn, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Ngày nhận bài 5/4/2018; ngày chuyển phản biện 10/4/2018; ngày nhận phản biện 8/5/2018; ngày chấp nhận đăng 14/5/2018 Tóm tắt: Chỉ số nhạy cảm hạn kinh tế - xã hội (KT-XH) là một cách tiếp cận mang tính khoa học, khách quan được nhiều quốc gia, tổ chức khoa học sử dụng để nghiên cứu, đánh giá tính dễ bị tổn thương của lãnh thổ trước các tác động của hạn hán. Áp dụng chỉ số này đánh giá tính dễ bị tổn thương cho tỉnh Ninh Thuận, kết quả cho thấy: khả năng ứng phó với hạn hán phụ thuộc vào nguồn lực sẵn có, tính đa dạng thu nhập, đa dạng việc làm. Để chủ động ứng phó với hạn hán, Ninh Thuận cần thay đổi nhận thức: xem hạn hán là nhân tố bình thường của hiện tượng tự nhiên, chuyển từ phản ứng cứu trợ sang tiếp cận ngăn ngừa, giảm nhẹ, chuẩn bị sẵn sàng trên cơ sở nâng cao nguồn lực sẵn có, xây dựng các chiến lược phát triển kinh tế và sử dụng lao động phù hợp với thế mạnh của tỉnh. Từ khóa: chỉ số nhạy cảm hạn KT-XH, hạn hán, hạn KT-XH, Ninh Thuận. Chỉ số phân loại: Phương pháp và dữ liệu nghiên cứu Mở đầu Hạn hán là trạng thái thiếu hụt lượng nước so với giá trị trung bình trong thời gian dài, gây tình trạng khô hạn; được xác định bởi các đặc tính vật lý hoặc mức độ tác động của nó lên môi trường tự nhiên hay hệ thống KT-XH của một lãnh thổ. Trong đó, hạn KT-XH là hiện tượng thiếu hụt nguồn cung nước cho các hoạt động dân sinh và sản xuất so với tiêu chuẩn quy định. Chỉ số này được quan tâm nhiều hơn bởi nguyên nhân gây ra không chỉ do tự nhiên mà còn do cả con người. Chính vì vậy, xác định khả năng chống chịu của lãnh thổ trước các tác động của hạn hán đóng vai trò quan trọng nhằm chủ động ứng phó và quản lý hiệu quả nguồn cung nước cho các hoạt động phát triển. Tuy nhiên, tùy thuộc vào từng lãnh thổ và mục tiêu nghiên cứu mà có cách tiếp cận .
đang nạp các trang xem trước
