TAILIEUCHUNG - Sự biến đổi về dòng họ, hôn nhân và gia đình của tộc người Cơ Ho ở Việt Nam - Lê Minh Chiến
Hôn nhân, gia đình và dòng họ là một thành tố của tổ chức xã hội; gắn với văn hóa, truyền thống tập quán, cấu trúc xã hội của một tộc người; vận động, biến đổi theo lịch đại hay “các sự kiện xã hội”. Bài viết khảo sát cộng đồng người Cơ Ho trong quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa; sự biến đổi của tộc người Cơ Ho về vấn đề hôn nhân, gia đình và dòng họ. | Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 5(90) - 2015 CHÍNH TRỊ - KINH TẾ HỌC Sự biến đổi về dòng họ, hôn nhân và gia đình của tộc người Cơ Ho ở Việt Nam Lê Minh Chiến * Tóm tắt: Hôn nhân, gia đình và dòng họ là một thành tố của tổ chức xã hội; gắn với văn hóa, truyền thống tập quán, cấu trúc xã hội của một tộc người; vận động, biến đổi theo lịch đại hay “các sự kiện xã hội”. Bài viết khảo sát cộng đồng người Cơ Ho trong quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa; sự biến đổi của tộc người Cơ Ho về vấn đề hôn nhân, gia đình và dòng họ. Từ khóa: Dòng họ; hôn nhân và gia đình; người Cơ Ho. 1. Dòng họ tộc người Cơ Ho Cơ Ho là một tộc người thiểu số bản địa sinh sống lâu đời trên vùng đất Tây Nguyên, tập trung chủ yếu ở tỉnh Lâm Đồng. Tổ chức xã hội cơ bản của người Cơ Ho ngoài các yếu tố buôn làng, luật tục, hệ thống tín ngưỡng, tôn giáo còn có dòng họ, hôn nhân và gia đình. Dù cho quá trình chuyển biến từ xã hội cổ truyền sang xã hội hiện đại làm thay đổi các hình thức của hôn nhân nhưng kết cấu thân tộc trong cộng đồng vẫn rất bền vững. Dòng họ có vai trò liên kết các cá nhân có cùng huyết thống và chi phối các quan hệ hôn nhân, gia đình, sở hữu tài sản, quy tắc ứng xử, trách nhiệm với dòng tộc. Trong quá khứ, dòng họ người Cơ Ho sinh sống tập trung theo khu vực riêng biệt, mang tính huyết thống. Từng nhóm các gia đình có cùng dòng họ sinh sống trong những nhà dài với các gia đình cộng cư trong đó (vì thế tên nhiều vùng đất cũng 82 chính là tên của các dòng họ). Đặc điểm quan trọng của dòng họ dân tộc Cơ Ho là chế độ mẫu hệ, con cái tính theo dòng mẹ, lấy họ mẹ và vai trò điều hành gia đình, phần lớn thuộc về phụ nữ.(*) Dòng họ của người Cơ Ho khá nhiều so với các dân tộc ở Trường Sơn Tây Nguyên. Hiện chưa có một thống kê đầy đủ nào về số lượng dòng họ Cơ Ho và ý nghĩa tên của dòng họ, bởi lẽ cũng chưa có một nghiên cứu toàn diện nào về vấn đề này. Trong nội bộ tộc người Cơ Ho, có rất nhiều nhóm địa phương, sống rải rác ở nhiều vùng khác nhau. Giới khoa học chưa thống nhất
đang nạp các trang xem trước
