TAILIEUCHUNG - Sự tăng trưởng và tích lũy tinh dầu trong thân củ của cây nghệ đen Curcuma zedoaria Roscoe

Nghệ đen Curcuma zedoaria Rosc. (Zingiberaceae) là loài cây thân thảo lâu năm, có thân rễ được tìm thấy ở nhiều nước thuộc vùng nhiệt đới như Việt Nam, Ấn Độ và Thái Lan. Thân rễ của loại cây này tích lũy tinh dầu được dùng để làm gia vị, nước hoa và thuốc. Tăng trưởng của các thân rễ bắt nguồn từ hoạt động của mô phân sinh dày cấp một giúp tạo một lượng lớn nhu mô hướng vào trong. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 14, SOÁ T3- 2011 SỰ TĂNG TRƯỞNG VÀ TÍCH LŨY TINH DẦU TRONG THÂN RỄ CỦA CÂY NGHỆ ðEN CURCUMA ZEDOARIA ROSC Nguyễn Thị Duy Bình, Bùi Trang Việt Trường ðại học Khoa học Tự nhiên, ðHQG – HCM (Bài nhận ngày 21 tháng 03 năm 2011, hoàn chỉnh sửa chữa ngày 14 tháng 09 năm 2011) TÓM TẮT: Nghệ ñen Curcuma zedoaria Rosc. (Zingiberaceae) là loài cây thân thảo lâu năm, có thân rễ ñược tìm thấy ở nhiều nước thuộc vùng nhiệt ñới như Việt Nam, Ấn ðộ và Thái Lan. Thân rễ của loại cây này tích lũy tinh dầu ñược dùng ñể làm gia vị, nước hoa và thuốc. Tăng trưởng của các thân rễ bắt nguồn từ hoạt ñộng của mô phân sinh dày cấp một giúp tạo một lượng lớn nhu mô hướng vào trong. Các hạt tinh dầu ở các lát cắt ngang từ thân rễ ñược quan sát dưới kính hiển vi quang học. Vai trò của các chất ñiều hòa tăng trưởng thực vật và mối quan hệ giữa tăng trưởng và tạo tinh dầu trong thân rễ Nghệ ñen ñược thảo luận. Từ khóa: Curcuma zedoaria Rosc., tinh dầu, mô phân sinh dày cấp một, thân rễ. MỞ ðẦU Trong y học cổ truyền, thân rễ (củ) Nghệ ñen ñược dùng ñể trị bệnh xanh xao, thiếu máu, - Cây Nghệ ñen in vitro 3 tháng tuổi ñược trồng với môi trường MS có bổ sung BA 2 mg/l và IBA 0,5 mg/l. viêm loét dạ dày Thành phần quan trọng của Phương pháp củ Nghệ ñen là tinh dầu có tính kháng khuẩn, Quan sát hình thái giải phẫu kháng nấm, kháng virus, diệt côn trùng và Các lát cắt ngang và dọc qua thân cây in chống oxi hóa (ðỗ Tất Lợi, 2009; Lobo và cs, vitro 3 tháng tuổi ñược quan sát dưới kính hiển 2008; Nguyễn Thị Phúc Lộc và cs, 2010). vi quang học, sau khi nhuộm hai màu ñỏ Trong nghiên cứu này, chúng tôi tìm hiểu về sự carmin và xanh iod. tăng trưởng và tích lũy tinh dầu trong củ của cây Nghệ ñen. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP Theo dõi sự tích lũy tinh dầu ở cây trong vườn Củ cấp một (từ củ mẹ ñầu tiên ñược trồng) ở Vật liệu giai ñoạn 4 tháng tuổi của cây Nghệ ñen trong - Củ Nghệ ñen từ các cây ñược trồng trong vườn ñược chia thành ba phần: ngọn, giữa và vườn,

• Sinh học
• Sự tăng trưởng thân củ
• Tích lũy tinh dầu
• Cây nghệ đen
• Curcuma zedoaria Roscoe
• Cây thân thảo lâu năm
• Mô phân sinh dày cấp mộ