TAILIEUCHUNG - Mô hình Fujisaki và áp dụng trong phân tích thanh điệu tiếng Việt

Mô hình Fujisaki và áp dụng trong phân tích thanh điệu tiếng Việt trình bày những nghiên cứu bước đầu về việc áp dụng mô hình Fujisaki cho tổng hợp tiếng Việt có ngữ điệu. Các câu nói được thiết kế để vừa mang đủ sáu thanh điệu vừa thể hiện các tổ hợp thanh quan trọng như thanh ngã và thanh nặng. Tham số mô hình đã được điều chỉnh để thích ứng với các đặc trưng của ngôn ngữ tiếng Việt. | Mô hình Fujisaki và áp dụng trong phân tích thanh điệu tiêng Việt Bạch Hưng Nguyên Nguyễn Tiến Dũng Viện Công Nghệ Thông Tin Trung Tâm Khoa Học Tự Nhiên Công Nghệ Quốc Gia nguyenbh@ nguyentiendung@ Tóm tắt Trong bài báo này chúng tôi trình bầy những nghiên cứu bước đầu về việc áp dụng mô hình Fujisaki cho tổng hợp tiếng Việt có ngữ điệu. Các câu nói được thiết kế để vừa mang đủ sáu thanh điệu vừa thể hiện các tổ hợp thanh quan trọng như thanh ngã và thanh nặng. Tham số mô hình đã được điều chỉnh để thích ứng với các đặc trưng của ngôn ngữ tiếng Việt. 1. Giới thiệu Giải thích một cách nôm na ngôn điệu chính là cái mang lại cho tiếng nói con người những âm sắc riêng biệt. Nếu một đoạn tiếng nói mà không chứa ngôn điệu thì nó giống như giọng nói của người máy không giống tiếng nói tự nhiên. Các nhà ngôn ngữ học cho rằng bản chất ngôn điệu là các hiện tượng phủ lên âm tiết trọn vẹn chẳng hạn như trọng âm thanh điệu và ngữ điệu ngoài ra còn có các hiện tượng bên trong âm tiết nhưng không thể qui cho từng chiết đoạn bộ phận mà âm tiết bao hàm hiên tượng thứ ba là trường độ. Vai trò ngôn điệu rất quan trọng trong tổng hợp tiếng nói. Nếu không xử lý được vấn đề ngôn điệu thì không thể có được tiếng nói tổng hợp giống tiếng nói tự nhiên. Các đặc trưng quan trọng nhất của ngôn điệu là độ cao độ dài và độ to tương ứng là các đại lượng tần số cơ bản F0 thời gian của âm tiết âm vị D và cường độ I. Ngôn điệu của lời nói liên kết chặt chẽ với khái niệm ngữ điệu . Có thể nói ngữ điệu là sự nâng cao hạ thấp của giọng nói trong câu. Tần số cơ bản F0 là đặc trưng chính của ngữ điệu. Ngữ điệu là một thành phần của ngôn điệu. Tiếng Việt là ngôn ngữ có thanh điệu các thanh điệu có các đặc trưng rất khác nhau về đường nét F0. Trong lời nói liên tục đường nét F0 của các thanh điệu bị biến đổi phụ thuộc vào thanh điệu của các âm tiết liền kề và vị trí của âm tiết trong câu. Việc mô hình hoá đường nét F0 các thanh điệu có ý nghĩa quan trọng trong việc tổng hợp tiếng

• Ngôn ngữ học
• Mô hình Fujisaki
• Thanh điệu tiếng Việt
• Tiếng Việt có ngữ điệu
• Ngôn ngữ tiếng Việt
• Tham số mô hình Fujisaki
• Công nghệ thông tin
• Mạng Neuron
• Công nghệ phần mềm
• Đường thanh điệu