TAILIEUCHUNG - Triều vương Champa thứ mười một (1145-1318)

Triều vương thứ mười một (1145-1318) : xung đột với Angkor Năm 1145 hoàng thân Parabrahman được triều thần đưa lên kế vị Jaya Indravarman III, hiệu Rudravarman IV. Vừa lên ngôi, Rudravarman IV cùng con trai là Ratnabhumivijaya (hoàng tử Sivanandana) bị quân Khmer truy lùng ráo riết phải bỏ Vijaya chạy vào Đại Việt lánh nạn. Thời gian sau, Rudravarman IV băng rừng về lại Panduranga lập chiến khu trên cao nguyên, nhiều bộ lạc Thượng gia nhập quân kháng chiến rất đông. Trên đường chạy loạn, Rudravarman IV lâm bệnh mất năm 1147 (dân chúng thờ dưới tên. | Triều vương thứ mười một 1145-1318 xung đột với Angkor Năm 1145 hoàng thân Parabrahman được triều thần đưa lên kế vị Jaya Indravarman III hiệu Rudravarman IV. Vừa lên ngôi Rudravarman IV cùng con trai là Ratnabhumivijaya hoàng tử Sivanandana bị quân Khmer truy lùng ráo riết phải bỏ Vijaya chạy vào Đại Việt lánh nạn. Thời gian sau Rudravarman IV băng rừng về lại Panduranga lập chiến khu trên cao nguyên nhiều bộ lạc Thượng gia nhập quân kháng chiến rất đông. Trên đường chạy loạn Rudravarman IV lâm bệnh mất năm 1147 dân chúng thờ dưới tên Brahmaloka hay Parabrahmaloka con là thái tử Ratnabhumivijaya lên thay hiệu Jaya Harivarman I Chế Bì Ri Bút . Trên cao nguyên Jaya Harivarman I được đông đảo người Thượng và người Khmer có thể là người Thượng thuộc hệ ngôn ngữ Môn Khmer ủng hộ. Nhà vua tổ chức kháng chiến chiếm lại Panduranga nhưng lãnh thổ Bắc Chiêm Thành Vijaya vẫn còn nằm trong tay người Khmer do em rể vua Jaya Indravarman III là hoàng tử Hariveda đẳng cấp Ksatriya cai trị. Vương quốc Chiêm Thành bị chia đôi. Năm 1148 vua Khmer Jaya Indravarman III cử tể tướng Sankara cùng tướng Sipakhya tấn công Panduranga nhưng bị quân Chăm đánh bại tại đồng bằng Kayev tỉnh Virapura tiếng Khmer là Rajapura tiếng Việt là Phan Rang . Thừa thắng xông lên năm 1149 Jaya Harivarman I dẫn đầu đoàn quân Chăm Thượng chiếm thành Vijaya giết Hariveda trên sông Yami sông Hà Giao Bình Định thống nhất lại đất nước. Kinh đô đặt tại Vijaya. Do phân chia quyền lợi không đồng đều người Rhadé Bahnar và nhiều bộ lạc Thượng khác tôn Vansaraja Ưng Minh Diệp anh rể Jaya Harivarman I lãnh đạo phong trào kháng chiến chống lại Jaya Harivarman I. Năm 1150 sau khi xưng vương tại Madhyamagrama ngày nay là An Khê cạnh núi Yang Mung Vansaraja dẫn đại quân xuống đồng bằng tấn công người Chăm nhưng bị đánh bại tại làng Slay. Jaya Harivarman I tiến lên cao nguyên càn quét quân nổi loạn Vansaraja phải chạy vào Đại Việt xin nhà Lý giúp đỡ đưa về làm vua. Lý Anh Tôn sai thương chế Nguyễn Mông mang binh sĩ từ

• Lịch sử - Văn hoá
• phong tục Việt Nam
• thời đại Hùng Vương
• Hùng Vương dựng nước
• lịch sử việt nam
• lịch sử vua Hùng
• văn hoá Việt Nam
• Ebook Phong tục Việt Nam
• Một trăm điều về phong tục Việt Nam
• Văn hóa Việt Nam
• Luật tục Việt Nam
• Thuần phong mỹ tục Việt Nam
• Kỷ cương xã hội Việt Nam
• Văn hóa phong tục
• Văn hóa phong tục Việt Nam
• Tục cưới hỏi Việt Nam
• Tục sinh dưỡng Việt Nam
• Tục lễ tang truyền thống Việt Nam
• Nghi lễ Việt Nam
• Đạo hiếu của Việt Nam
• Việt Nam phong tục
• Phong tục truyền thống Việt Nam
• Phong tục trong gia đình
• Phong tục trong gia tộc
• 112 điều nên biết về phong tục Việt Nam
• Phong tục lễ tang
• Phong tục giỗ tết
• Phong tục tế lễ
• Phong tục chọn ngày
• Phong tục chọn giờ
• Phong tục các dân tộc Việt Nam
• Nét đẹp phong tục
• Phong tục truyền thống
• Phong tục tốt đẹp
• Phong tục thờ cúng tổ tiên
• Phong tục cưới hỏi của người Nùng
• Phong tục hôn nhân
• Phong tục sinh con
• Phong tục giao thiệp
• Phong tục dưỡng trẻ sơ sinh
• Nghi lễ dân gian truyền thống
• Phong tục ma chay
• Phong tục ngày giỗ
• Phong tục lễ tết
• An nam phong tục sách
• Tiểu học Bản quốc phong tục sách
• Phong tục truyền thống người Việt
• Văn hóa dân tộc
• Phong tục cổ người Việt
• Xã hội học
• Vài nét phong tục cưới hỏi
• Phong tục cưới hỏi ở nông thôn
• Phong tục cưới hỏi miền Nam
• Tìm hiểu phong tục cưới hỏi
• Phong tục cưới hỏi Việt Nam
• Ebook văn hóa phong tục người Việt
• Phong tục tập quán của người Vệt
• Tục khao lão
• Phong tục tập quán Việt Nam
• Phong tục cưới hỏi
• Phong tục sinh dưỡng
• Phong tục đạo hiếu
• Ý nghĩa phong tục
• Đặc trưng của những phong tục
• Phong tục tháng giêng
• Phong tục tại Việt Nam
• Phong tục tại Hàn Quốc
• Tục trao vòng cầu hôn của Êđê
• Tục không thách cưới ở người Chăm
• Nhà rông
• tiểu luận nghiên cứu đề tài
• phong tục tập quán
• phong tục ngày tết
• phong tục người Việt Nam
• phong tục ngày lễ
• các phong tục chính
• văn hóa truyền thống
• Nét đẹp phong tục các dân tộc thiểu số
• Phong tục các dân tộc thiểu số
• Văn hóa dân tộc thiểu số
• Phong tục dân tộc Việt Nam
• Phong tục đám tang
• Văn hóa học
• Phong tục tập quán người Việt
• Phong tục gia tộc
• Phong tục thôn xóm
• Phong tục đón năm mới
• Phong tục đón tết nước Nga
• Phong tục đón tết ở Việt Nam
• Văn minh nông nghiệp lúa nước
• Phong tục thở cúng của người Việt
• Phong tục thờ cúng vào các ngày lễ tết trong Nam
• Phong tục thờ cúng trong các ngày lễ
• Phong tục thờ cứng của dân tộc thiểu số
• dân tộc Chứt
• Cơm Pồi
• Lễ hội truyền thống Việt Nam
• truyền thống Việt Nam
• Tết cổ truyền
• Luận văn Thạc sĩ Văn học
• Đề tài phong tục Việt Nam
• Tiểu thuyết Tự lực văn đoàn
• Phong tục Việt Nam trong tiểu thuyết
• Văn học Việt Nam
• Bức tranh phong tục trong tiểu thuyết
• Tục thờ cúng tổ tiên
• Lễ tịch điền
• Hội hè Việt Nam
• Văn hóa truyền thống Việt Nam
• Giỗ tổ Hùng Vương
• Dân tộc thiểu số
• Phong tục xã hội
• Các việc kiêng kỵ
• Nghề làm ruộng
• Nghề nuôi tằm