TAILIEUCHUNG - Hoạt động Tân kiến tạo và ảnh hưởng của chúng đến nứt, sụt đất khu vực Thanh Ba - Phú Thọ
Trong thời kỳ Neotectonic, khu vực Thanh Ba bao gồm ba khối cấu trúc kiến tạo chính: khối Đông Bắc, khối Trung tâm và khối Tây Nam, bao gồm nhiều đứt gãy đang hoạt động (chủ yếu là hướng về phía đông bắc - tây nam). Hoạt động của các công trình đang hoạt động là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự cố chạm đất (ở các xã Yên Nội, Hạnh Củ) và các nguyên nhân gián tiếp của việc lún đất. | Tạp chí Các khoa học về trái đất 32(3), 200-210 9-2010 Hoạt động Tân kiến tạo và ảnh h−ởng của chúng đến nứt, sụt đất khu vực Thanh Ba - Phú Thọ Bùi Văn Thơm, Nguyễn Xuân Huyên i. Mở đầu Nứt, sụt đất là dạng tai biến địa chất gây thiệt hại về người và kinh tế ở nhiều nơi trên lãnh thổ Việt Nam. Trong đó, các tỉnh Tuyên Quang, Hà Giang, Hoà Bình, Sơn La, Phú Thọ và gần đây nhất là tại xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ tỉnh Quảng Trị đã xẩy ra hiện tượng nứt, sụt đất, gây thiệt hại nghiêm trọng. Cả một thôn, gần 40 hộ phải di dời khẩn cấp, sụt lún đất, thực sự đã gây hoang mang lo sợ đến nhiều người dân sống trong khu vực này [1]. ở tỉnh Phú Thọ, trong những năm 2004, tại một số khu vực thuộc huyện Thanh Ba : xã Đồng Xuân, Ninh Dân, Yên Nội, Hanh Cù và thị trấn Thanh Ba cũng đã liên tiếp xẩy ra hiện tượng nứt sụt đất, kèm theo đó là sự mất nước ngầm trầm trọng và thực sự cũng đã gây ảnh h−ởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của nhân dân ở đây, nhiều nhà dân phải chuyển nơi ở khác. Nứt, sụt đất xẩy ra do nhiều nguyên nhân : địa chất - thạch học, địa chất thủy văn, địa chất công trình và cả yếu tố tác động của con người. Đáng chú ý hơn cả là yếu tố Tân kiến tạo, chúng vừa là tác nhân tác động gián tiếp và cũng vừa là tác nhân trực tiếp gây nứt, sụt đất nói chung và khu vực Thanh Ba nói riêng. Để hiểu rõ thêm về vai trò này, bài báo giới thiệu kết quả nghiên cứu hoạt động Tân kiến tạo và có những nhận định, đánh giá ảnh h−ởng của chúng đối với tai biến nứt sụt đất tại huyện Thanh Ba. iI. Đặc điểm Tân kiến tạo Trong bài báo này, khái niệm về Tân kiến tạo được đã được nhiều nhà khoa học khẳng định, hoạt động Tân kiến tạo bắt đầu từ 25-30 triệu năm. Đây là giai đoạn có chế độ hoạt động kiến tạo khác hẳn với các giai đoạn trước, hầu hết các kiến trúc kiến tạo trước đó đều bị phân dị nâng, hạ dạng khối tảng, 200 các biến dạng hoặc các đới cà nát mạnh mẽ bởi hàng loạt các đứt gẫy kiến tạo, một phần là tái hoạt động của các đứt gẫy có từ trước một phần được hình thành muộn hơn.
đang nạp các trang xem trước
