TAILIEUCHUNG - Giáo trình Giảng văn học Việt Nam trong chương trình THCS: Phần 2
Tiếp nối phần 1 của cuốn giáo trình Giảng văn học Việt Nam trong chương trình THCS, ở phần 2 sẽ trình bày nội dung về Văn học trung đại và văn học hiện đại. Tài liệu nhằm phục vụ là giáo viên và học sinh ở cấp THCS. . | Phần II: VĂN HọC TRUNG ĐạI HịCH TƯớNG Sĩ VĂN (Trần Quốc Tuấn) Trước hết cần phải xác định vị trí của tác phẩm để thấy rõ tầm vóc Hịch tướng sĩ văn. Tầm vóc bài hịch của Trần Quốc Tuấn được đo bằng giá trị lịch sử và giá trị văn học. Nó đứng ở đỉnh cao của văn ch−ơng yêu nước, của văn ch−ơng chính luận Việt Nam. Thiếu nó, khó hình dung được g−ơng mặt văn học thời đại Đông A (1) . Trong hoàn cảnh đạo quân Mông−Nguyên đang ngấp nghé ở biên thuỳ chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần thứ hai (1285), Trần Quốc Tuấn cầm g−ơm hay cầm bút thì cũng đều nhằm mục đích là chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược. Con người từng cầm g−ơm khẳng khái nói với vua Trần : "Nếu bệ hạ muốn hàng, trước hết hãy chém đầu tôi đi đã" thì khi cầm bút cũng sẽ cùng một dũng khí ấy. Chính vì vậy t− t−ởng chủ đạo của bài hịch là nêu cao tinh thần quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược. Tất cả các phần, tất cả nghệ thuật văn ch−ơng của bài hịch đều nhằm đạt tới t− t−ởng chủ đạo này. Có thể thấy ph−ơng pháp thuyết phục xuyên suốt bài hịch là khích lệ nhiều mặt nhưng tập trung vào một hướng, vạch rõ cái sai cần phê phán và chỉ rõ cái đúng cần làm, kết hợp giữa tình cảm và nguyên tắc. Mở đầu bài hịch, để khích lệ lòng hy sinh dũng cảm, ý chí công danh, tác giả nêu những tấm g−ơng trong sử sách. Những tấm g−ơng này thuộc nhiều tầng lớp, có ở mọi thời. Những quan to, thân cận nhà vua như Kỷ Tín, Dự Nhượng, những bề tôi xa, những người thường như Cảo Khanh, Kính Đức. X−a thì có g−ơng đời Hán, đời Đường, nay thì có g−ơng đời Nguyên, đời Tống. Cách nêu g−ơng ấy cốt để tướng sĩ thấy ai cũng có thể lập công danh "cùng trời đất muôn đời bất hủ". Trên quan điểm dân tộc, chúng ta có thể tiếc khi tác giả không lấy những tấm g−ơng ngay trong lịch sử nước nhà và ngay từ cuộc kháng chiến chống Nguyên thời đó. Tuy nhiên, lại phải thấy rằng mục đích của đoạn đầu bài hịch là khích lệ lòng hy sinh dũng cảm, ý chí lập công danh − một lẽ sống lý t−ởng của con người thời bấy giờ, chứ ch−a nhằm khích lệ tinh thần dân .
đang nạp các trang xem trước
