TAILIEUCHUNG - Trò diễn - một biểu tượng của lễ hội dân gian

Bài viết tìm hiểu những đặc điểm của trò diễn - lễ thức là biểu tượng của lễ hội dân gian, từ đó thử đưa ra những ứng xử mà tác giả cho là phù hợp trong nghiên cứu trò diễn nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của sinh hoạt văn hóa cộng đồng này. | S 3 (52) - 2015 - Di s n v n h‚a phi v t th TRÒ DIỄN MỘT BIỂU TƯỢNG CỦA LỄ HỘI DÂN GIAN 67 TS. VÕ HOÀNG LAN* TÓM TẮT Bài viết tìm hiểu những đặc điểm của trò diễn - lễ thức là biểu tượng của lễ hội dân gian, từ đó thử đưa ra những ứng xử mà tác giả cho là phù hợp trong nghiên cứu trò diễn nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của sinh hoạt văn hóa cộng đồng này. Từ khóa: lễ hội; biểu tượng văn hóa; tính thiêng, trò diễn. ABSTRACT The paper discovers the characteristics of folk games – ritual as symbol of folk festival, then put forward some suitable behaviours in doing research on folk games to safeguard and promote the values of this community activities. Key words: festival; cultural symbol; sacredness, folk game. 1. Đặt vấn đề Lễ hội dân gian của người Việt ở châu thổ Bắc Bộ là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng đặc biệt, mang đầy tính truyền thống và đậm đà bản sắc dân tộc. Cho đến trước Cách mạng Tháng Tám 1945, người nông dân Việt quanh năm vất vả “một nắng hai sương”, chỉ trong những dịp lễ hội họ mới được tụ họp đông vui để thực hành các hoạt động tín ngưỡng, phong tục và cả vui chơi, nhằm giải thoát một phần ức chế, đồng thời lấy lại cân bằng trong tâm hồn. Khi tham gia vào màn “trình diễn” thuộc lĩnh vực văn hóa cộng đồng thiêng liêng và đặc sắc thì cùng một lúc, mỗi con người như được bộc lộ hết tính “người” qua những mối ứng xử cơ bản của mình với tự nhiên, thần linh, xã hội và với chính bản thân mình. Như thế, sinh hoạt lễ hội đã góp phần mang lại sự thanh lọc tâm hồn và giải tỏa cho mỗi người, để người ta sống tốt đẹp hơn và vững tin vào tương lai, cũng như để cân bằng lại nhận thức và những trách nhiệm trong một không khí linh thiêng mà thoải mái, tự nguyện. Vì vậy, được đắm mình trong không khí hội hè dân gian đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống tinh thần/tâm linh của người dân Việt sống trong nền văn minh thôn dã - nông nghiệp xa xưa. Nhận xét của Roger Caillois về nhu cầu này của con người “trong các nền văn minh được

• Lịch sử - Văn hoá
• Tạp chí Di sản văn hóa
• Di sản văn hóa
• Lễ hội dân gian
• Lễ hội trò diễn
• Sinh hoạt văn hóa cộng đồng
• Tản mạn về hình tượng gà
• Hình tượng gà
• Di sản văn hóa Việt
• Tiếp cận lịch sử qua di sản văn hóa
• Lịch sử qua di sản văn hóa
• Di tích văn hóa
• Bảo tồn di sản cố đô Huế
• Giá trị di sản văn hóa
• Di sản văn hóa vật thể
• Ngành công nghiệp văn hóa
• Văn hóa Việt Nam
• Di sản tư liệu ở Việt Nam
• Di sản tư liệu
• Bảo vệ di sản tư liệu
• Nghề sơn mài
• Tương Bình Hiệp
• Di sản văn hóa phi vật thể
• Văn hóa phi vật thể
• Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc
• Bảo tồn di sản văn hóa truyền thống
• Văn hóa các dân tộc rất ít người
• Chương trình Chiang Mai
• Sáng tạo công nghệ
• Công nghệ Áo mới cho di sản văn hóa
• Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển
• Phác họa cơ chế bảo tồn
• Di sản văn hóa người Hoa
• Quy tắc ứng xử
• Công tác bảo vệ di sản văn hóa
• Truyền thừa di sản văn hóa
• Quản lý quần thể di tích cố đô Huế
• Di tích cố đô Huế
• Di tích lịch sử
• Bảo vệ di tích lịch sử
• Gá trị di tích lịch sử
• Diên cờ xứ Nghệ
• Danh nhân Quảng Bình
• Di tích lịch sử văn hóa
• Danh nhân lịch sử
• Di tích ở Dak Lak
• Phát triển du lịch
• Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế
• Trùng tu di sản văn hóa vật thể
• Bảo vệ cảnh quan
• Hoạt động khai quật khảo cổ học
• Tạp chí Phát triển Kinh tế Xã hội
• Phát huy giá trị di sản Hán Nôm
• Di tích ở đảo Lý Sơn
• Giá trị văn hóa tinh thần
• Di sản Hán Nôm ở Lý Sơn
• Di tích và lễ hội chùa Ông
• Lễ hội truyền thống
• Lễ hội chùa Ông
• Tạp chí Kinh tế Kỹ thuật
• Chủ tịch Hồ Chí Minh
• Giải phóng nhân loại
• Tư tưởng Hồ Chí Minh
• Di sản văn hóa Hồ Chí Minh
• Phát triển văn hóa
• Văn hóa quê hương
• Chất lượng hoạt động văn hóa
• Văn hóa dân tộc tiểu số
• Mộc bản trường học Phúc Giang
• Trường học Phúc Giang
• Di sản văn hóa truyền thống
• Tăng quyền truyền thông đạo hiếu
• Chuẩn hóa truyền thông đạo hiếu
• Văn hóa Hàn Quốc
• Bài trí đồ thờ trong di tích
• Bài trí đồ thờ
• Mô hình bài trí
• Tín ngưỡng thờ cúng
• Đình và miếu cao đài
• Chiêu minh đại vương Trần Quang Khải
• Văn hóa dân tộc thiểu số
• Văn hóa người H’mông
• Tỉnh Hà Giang
• Xây dựng gia đình văn hóa
• Người Thái Trắng
• Tỉnh Lai Châu
• Mỹ cảm trong nghệ thuật chạm khắc đá
• Nghệ thuật chạm khắc đá
• Nghệ thuật điêu khắc
• Di sản thời Nguyễn