Ý chính cần có:
1. CHỨNG MINH:
Người lái đò sông Đà là một công trình khảo cứu công phu của Nguyễn Tuân.
- Nhận xét chung:
+ Đọc văn Nguyễn Tuân ta được cung cấp nhiều tri thức phong phú trên nhiều lĩnh vực: văn học nghệ thuật, địa lí, lịch sử, khảo cổ học, thủy văn, khí tượng, chim muông cây cỏ, v.v... Những trang viết của Nguyễn Tuân là sản phẩm của một trí tuệ mẫn tiệp, vốn văn hóa sâu rộng, sự lịch lãm từng trải, tỉ mỉ trong nghiên cứu.
+ Nguyễn Tuân thường có cảm hứng dạt dào trước những cảnh tượng hoặc đặc biệt dữ dội hoặc tuyệt mĩ đập mạnh vào giác quan nghệ sĩ.
- Trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà, con sông Đà dưới ngòi bút vừa tài hoa vừa khách quan của Nguyễn Tuân miêu tả, được hiện lên một cách sống động và nổi rõ hai đặc điểm:
+ Hung dữ: Những vách đá dựng đứng cao vút, những hút nước ghê rợn, những thác nước dữ dội sẵn sàng nhấn chìm mọi con thuyền, nó rống lên, lồng lộn, gầm gào.
+ Thơ mộng và dịu dàng (tính trữ tình): Như một người đàn bà kiều diễm "tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc, bung nở hoa ban hoa gạo".
Màu sắc con sông Đà biến đổi theo mùa và phong cảnh hai bên bờ sông: phản chiếu trời xuân, nắng thu, những cánh rừng hoang vu, những nương ngô xanh rờn, v.v...
Nhiều quãng sông đầy chất thơ, gợi nhớ những câu thơ Đường cổ kính, những tứ thơ trữ tình đằm thắm của Tản Đà...
2. CHỨNG MINH:
Người lái đò sông Đà là một áng văn giàu tính thẩm mĩ... và trên dòng sông đó, nổi bật lên hình ảnh người lái đò - nghệ sĩ đầy tài hoa.
- Am hiểu sâu sắc đối tượng (con sông Đà): nắm chắc từng luồng lạch, từng ngọn thác, vách đá, tùng luồn lành luồng dữ. Nắm rất vững qui luật biến đổi phức tạp của con sông Đà mỗi khi mùa nước kéo đến hoặc rút đi.
- Tác giả đã dành cho nhân vật của mình những tình cảm đẹp đẽ và đằm thắm. Tư thế người lái đò: oai phong, bình tĩnh, trí tuệ và linh hoạt trong mọi tình huống để giành phần thắng trước sự hung dữ của sông Đà.
3. KẾT LUẬN
Người lái đò sông Đà thể hiện rất rõ những đặc sắc văn phong Nguyễn Tuân.
- Sự uyên bác của trí tuệ, tầm hiểu biết của một con người, sự phong phú của một tâm hồn, lòng yêu tha thiết những giá trị vật chất và tinh thần của đất nước, của dân tộc. Tình yêu và sự gần gũi đối với những người lao động bình thường.
