Bình giảng đoạn văn dưới đây trong Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài.
... Trong bóng tối, Mị đứng im như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn. Mị vẫn nghe thấy tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi. “Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào...". Mị vùng bước đi. Nhưng chân đau không cựa được. Mị không nghe tiếng sảo nữa. Chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vân đứng yên, gãi chân, nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa...
1. Mở bài
- Giới thiệu vài nét về tác giả và tác phẩm.
- Dần vào vấn đề cần nghị luận.
+ Nêu đoạn đời sống trong địa ngục trần gian ở Hồng Ngài là sự giao tranh âm ỉ quyết liệt giữa số phận bi thảm và sức sống tiềm tàng của Mị, thì cành Mị bị A Sừ trói đứng vào cột nhà trong bóng tối có thể xem như là hình ảnh thu nhỏ cô đúc và thấm thía của cuộc giao tranh đó.
+ Chỉ có điều nó lại diễn ra trong tâm trạng“chập chờn nữa tỉnh, nửa mê của cô gái - Mị, và Tô Hoài, như đã nhập thân vào nhân vật để viết nên một đoạn văn thật tinh tế, sâu sắc Trong bóng tối... không bằng con ngựa.
2.Thân bài
a. Khái quát
- Nếu như lúc trước Mị hoàn toàn mơ hồ về thời gian. Mị không nhớ mình về đây được mấy năm vì trước nay Mị đâu có mùa xuân. Nhưng giờ đây Mị muốn có cái quyền đơn giản như bao người khác: Mị muốn đi chơi. Có thể đối với Mị là một sự thay đổi lớn lao và vẫn còn kịp lúc, tuy bắt nguồn từ cảm xúc nhất thời nhưng nó cũng chứng tỏ Mị vẫn còn đó bao khát khao. Ẳ/ỵ quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ờ trong vách.
- Chính sự thay đổi đó làm cho A Sử ngạc nhiên vì dưới mắt hắn MỊ chẳng khác nào một nô lệ. Hành động trói Mị tàn nhẫn của hán tuy giam giữ được thể xác Mị, nhưng không thể giam giữ tâm hồn Mị: Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi. Tâm hồn Mị giờ như chơi vơi trong mộng. Mị trở về thời xưa với bao ước vọng. Sức sống trỗi dậy làm Mị phơi phới, mơ mộng trong thoáng chốc nhưng rồi Mị cũng trở về thực tại. Chính sức sống của Mị buộc cô phải nghĩ đến liệu cô có duy trì được nó hay không. Mị nhớ đến người chị dâu đã bị trói chết, Mị sợ. Một khi ta biết sợ chết thì người ta càng thêm yêu cuộc sống. Mị cũng vậy.
b. Bình giảng
- Giữa đoạn văn là một câu rất ngắn, chỉ có bổn chữ: Mị vùng bước đi. Trên là âm thanh tiếng sáo, dưới là tiếng chân ngựa.
+ Mị vùng bước đỉ như một cái bản lề khép mở hai thế giới, hai tâm trạng: thế giới của ước mơ với tiếng sáo rập rờn trong đầu và thế giới của hiện thực với tiếng chân ngựa đạp vào vách.
+ Tâm trạng của một cô Mị đang mê man chập chờn theo tiếng sáo gọi bạn yêu và tâm trạng của một cô Mị đã tỉnh đang thôn thức nghĩ mình không bằng con ngựa
—> Thật cô đúc mà thấm thìa. Kiệm lời mà hàm chứa nhiều ý nghĩa.
- Tiếng sáo: ước mơ - sức sống của Mị.
+ Mị vùng bước đi. Câu văn ngỡ như không đúng mà lại rất đúng, lại tinh tế và sâu sắc. Làm sao Mị có thể vùng bước đi khi đã bị trói bằng cả một thúng sợi đay? Nhưng Mị đã vùng bước đi như một kẻ mộng du, như không biêt mình đang bị trói. Bởi Mị đang sống với ước mơ, bằng ước mơ chứ không sống với hiện thực, bàng hiện thực.
+ Mị đang sống với tiếng sáo của những đêm tình mùa xuân ngày trước, đang muốn tìm lại tuôi trẻ, tuôi xuân, tình yêu, hạnh phúc của mình. Hơi rượu còn nồng nàn, trong đầu Mị vẫn rập rờn tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi. Em không yêu, quả pao rơi rói. Chính cái tiêng sáo ấy đã gọi Mị vùng bước đi vê với cuộc sống thật của mình đã bị cướp mất trong cái địa ngục trân gian này. Mới biết sức sống tiêm tàng, mãnh liệt đến nhường nào.
+ Sức sống ấy khiến cô quên đi tất cả hiện thực xung quanh, không thấy, không nghe A Sử nói, không biêt cả mình đang bị trói! Chỉ còn biết có tiếng sáo, chỉ còn sống với tiếng sáo, mê man chập chờn trong tiếng sáo.
—> Xâỵ dựng nên cái tâm trạng mê man như một kẻ mộng du đi theo tiếng sáo. Tô Hoài đã nói lên rât rõ và sâu sắc về sức sống mãnh liệt đang trào dâng trong lòng Mị lúc bấy giờ. Và tiếng sáo đã thành một biêu tượng sâu săc và gợi cảm cho ước mơ và sức sống của Mị.
-Tiếng chân ngựa: hiện thực - số phận của Mị.
+ Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. Tiếng sáo tắt ngay, ước mơ tan biến, và hiện thực trần trụi, phũ phàng hiện ra: chỉ còn nghe "tiếng chân ngựa đạp vào vách”.
+ Mị đã tỉnh hẳn khi dây trói thít chặt lại. đau nhức, và cay đắng nhận ra số phận của mình không bằng con ngựa.
+ Cái dây trói kia chỉ làm đau thể xác, nhưng cái tiếng chân ngựa này mới thực sự xoáy sâu vào nỗi đau tinh thần của Mị khi nó gợi lên một sự so sảnh thật nghiệt ngã, xót xa: thân phận con người mà không bằng thân trầu ngựa?!
—> Tiếng chân ngựa đã thành một biểu trưng giàu ý nghĩa cho hiện thực và số phận của Mị.
c. Đánh giá
- Tinh tế trong miêu tả tâm trạng nhân vật ở hai cảnh đối lập nhau: mê man chập chờn theo tiếng sáo như một kẻ mộng du dẫn đến hành động vùng bước đi; tỉnh lại và cay đắng xót xa thôn thức nghĩ mình không bằng con ngựa - hai tâm trạng ấy tiếp nối nhau trong sự phát triên biện chứng để hoàn chỉnh chán dung và số phận nhân vật.
- Sâu sắc trong những chi tiết giàu ý nghĩa, đặc biệt là hai biểu trưng tiếng sáo và tiếng chân ngựa đối lập nhau và đầy ấn tượng.
3. Kết bài
- Đoạn văn ngắn mà bật nổi được bức tranh tối - sáng của nhân vật (số phận và sức sống) một cách sinh động, gợi cảm và có chiều sâu, khiến ta càng hiểu thêm nhân vật. bút pháp Tô Hoài và nhất là tấm lòng đồng cảm yêu thương của nhà văn đối với nhân vật của mình.
- Đó là một trong những đoạn văn hay nhất, in đậm phong cách Tô Hoài trong truyện ngắn này.
