Đang chuẩn bị nút TẢI XUỐNG, xin hãy chờ
Tải xuống
Thư pháp gia Tô Ngại là người đầu tiên viết trán bia kiểu chữ triện trên 7 tấm bia đầu tiên trong lịch sử dựng bia tiến sĩ ở Việt Nam. Vào ngày 15 tháng Tám năm 1484, niên hiệu Hồng Đức thứ 15, vua Lê Thánh Tông đã cho dựng 7 tấm bia đề danh tiến sỹ tại Văn Miếu. Đây là đợt dựng bia tiến sỹ đầu tiên. | Những điều ít biết tại Văn Miếu Vừa được công nhận là di sản tư liệu thế giới một pho sử khổng lồ trong lịch sử khoa cử Việt Nam Văn bia Văn Miếu Quốc Tử Giám Hà Nội còn ẩn chứa những câu chuyện ít ai biết. 1. Thư pháp gia Tô Ngại là người đầu tiên viết trán bia kiểu chữ triện trên 7 tấm bia đầu tiên trong lịch sử dựng bia tiến sĩ ở Việt Nam. Vào ngày 15 tháng Tám năm 1484 niên hiệu Hồng Đức thứ 15 vua Lê Thánh Tông đã cho dựng 7 tấm bia đề danh tiến sỹ tại Văn Miếu. Đây là đợt dựng bia tiến sỹ đầu tiên. Các tấm bia ghi rõ các khoa thi từ năm 1442 đến năm 1481. Việc này đã tạo tiền lệ và việc dựng bia tiến sỹ kéo dài cho đến triều Nguyễn. Việc soạn văn cho những tấm bia được thực hiện bởi các từ thần trong Viện Hàn lâm trong khoảng niên hiệu Hồng Đức việc viết chữ cũng do các Trung thư giám chính. Nhưng trong đợt dựng bia đầu tiên này tất cả các trán bia đều do Kim quang môn đãi chiếu Tô Ngại vâng sắc chỉ viết chữ triện . Trong các tấm bia còn ghi thêm hàm tản quan Mậu lâm lang cho Tô Ngại. 2. Câu văn nổi tiếng nhất được khắc trên văn bia văn miếu là Hiền tài quốc gia chi nguyên khí của Thân Nhân Trung viết trên bia của khoa thi 1442 dựng năm 1484. Đây là bia của khoa thi đầu tiên của triều Lê niên hiệu Bảo Đại thứ 3. Hiện tại chiếc bia này nằm ở chính giữa khu bia phía Đông Văn Miếu. Nguyên văn toàn bộ đoạn văn bia này dịch ra tiếng Việt là Hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh và lên cao. Nguyên khí suy thì thế nước xuống thấp. Bởi vậy các bậc thánh đế minh vương không ai là không lấy việc sử dụng và tuyển chọn nhân tài là việc đầu tiên . Câu này được khắc lặp đi lặp lại trong các khoa thi tiếp theo. Trong khoa thi đầu tiên được khắc bia 1442 cũng lấy đỗ tiến sỹ Ngô Sỹ Liên sử gia rất nổi tiếng tại Việt Nam. 3. Chữ Thọ lớn nhất được khắc trên văn bia Văn Miếu được viết theo kiểu chữ Thảo Phong - Cách viết của Hy Di Trần Đoàn người sáng lập ra môn Tử Vi học và cũng là một thư pháp gia nổi tiếng thời Tống. Bia này được khắc năm .
