Đang chuẩn bị nút TẢI XUỐNG, xin hãy chờ
Tải xuống
Nghiên cứu quá trình trao đổi chất giữa tế bào và môi trường chính là nghiên cứu quá trình trao đổi chất qua màng tế bào, nói cách khác nghiên cứu tính thấm và sự vận chuyển các chất qua màng, Màng tế bào có thể cho nhiều chất thấm qua theo cả hai hướng: đi vào và đi ra. Như đã biết, tính thấm của màng tế bào là có chọn lọc. Bản chất màng tế bào là một màng bán thấm. | Chương 13 TRAO ĐỔI CHẤT QUA MÀNG Nghiên cứu quá trình trao đổi chất giữa tế bào và môi trường chính là nghiên cứu quá trình trao đổi chất qua màng tế bào nói cách khác nghiên cứu tính thấm và sự vận chuyển các chất qua màng Màng tế bào có thể cho nhiều chất thấm qua theo cả hai hướng đi vào và đi ra. Như đã biết tính thấm của màng tế bào là có chọn lọc. Bản chất màng tế bào là một màng bán thấm. Các chất đi qua màng có thể là thụ động do các tác nhân lý hoá mà không cần đến năng lượng hoặc có thể là tích cực nghĩa là cần có năng lượng ngoài ra còn có kiểu vận chuyển thực bào và uống bào. 13.1. Sự vận chuyển thụ động 13.1.1. Tính thấm của màng - áp suất thẩm thấu Màng tế bào để cho nước qua màng vào hoặc ra và luôn luôn giữ thế cân bằng đối với môi trường. Nghĩa là màng giữ cho tế bào có áp suất thẩm thấu cố định. Tính chất thẩm thấu đó của màng gọi là tính thấm osmos . Như vậy chính gradien áp suất thẩm thấu là một trong những động lực vận chuyển chất qua màng một cách thụ động. Độ lớn của áp suất thẩm thấu phụ thuộc vào nồng độ các phân tử bé và ion. Đứng về quan điểm sinh học người ta chia các dung dịch thành 3 nhóm a Dung dịch đẳng trương isotonic có áp suất thẩm thấu bằng áp suất thẩm thấu của tế bào. Ví dụ nếu ta cho tế bào thực vật vào dung dịch đẳng trương thì tế bào chất không thay đổi. b Dung dịch nhược trương hypotonic có áp suất thẩm thấu thấp hơn áp suất thẩm thấu của tế bào. Ví dụ nếu cho tế bào thực vật vào dung dịch này thì nước sẽ đi vào tế bào tế bào trương lên. c Dung dịch ưu trương hypertonic có áp suất thẩm thấu cao hơn áp suất thẩm thấu của tế bào. Ví dụ nếu cho tế bào thực vật vào dung dịch này thì nước từ tế bào đi ra và làm cho tế bào teo lại tế bào chất tách khỏi màng cellulose. Như vậy áp suất thẩm thấu đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động sống của tế bào. Trong thực nghiệm sinh lý người ta dùng các dung dịch sinh lý có áp suất thẩm thấu bằng áp suất thẩm thấu của máu động vật ví dụ như dung dịch ringe. Màng tế bào có tính thấm chọn .
