TAILIEUCHUNG - Việc dịch tựa đề phim từ tiếng Anh sang tiếng Việt tại cụm rạp CGV

Bài báo này để tiến hành các cuộc phỏng vấn với các dịch giả người có kinh nghiệm dịch phim và chức danh của họ trong CGV - điện ảnh và phim nhà phân phối hàng đầu tại Việt Nam - để đạt được hiểu biết sâu sắc về dịch tựa phim, các nguyên tắc và chiến lược dịch tiêu đề phim. | 60 NGÔN NGỮ & ĐỜI SỐNG Số 11 (229)-2014 VIỆC DỊCH TỰA ĐỀ PHIM TỪ TIẾNG ANH SANG TIẾNG VIỆT TẠI CỤM RẠP CGV TRANSLATING MOVIE TITLES FROM ENGLISH INTO VIETNAMESE IN CGV CINEPLEX TRẦN THỊ MINH (ThS; Đại học Ngoại ngữ, ĐHQG Hà Nội) Abstract: It seems that translating movie titles is never easy. “How to produce a movie title translation which can please both critics and movie goers?” is a tough question for many translators. This may lead to quyte a few debates over movie title translation. It is likely that such a demanding job will become simpler if the process of translating movie titles is investigated to find out the principles as well as translation strategies to preserve aesthetic and commercial purpose. This inspired the author of this paper to conduct interviews with translators who have experience of translating movies and their titles in CGV - the leading cinema and film distributor in Vietnam - in order to gain profound insight about movie title translation, the principles and strategies in translating movie titles. Key words: translation; movie titles; translation strategies; translation principles. 1. Dẫn nhập Tại Việt Nam điện ảnh dù còn là một ngành công nghiệp mới mẻ nhưng đã và đang phát triển mạnh mẽ. Theo ông Trịnh Thanh Thịnh [1] “chỉ riêng doanh thu của rạp Megastar (tiền thân của rạp CGV) tăng từ 13,8 triệu USD năm 2009 lên 47,8 triệu USD vào năm 2012”. Do đó, việc dịch phim cũng trở thành một lĩnh vực dịch thuật phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng “việc dịch tựa đề phim tiếng Anh vẫn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức mặc dù nó có vai trò rất quan trọng” [2]. Nói về tầm quan trọng của tựa đề phim, Predergast [3], một biên kịch, tiểu thuyết gia và giảng viên của Đại học Sydney đã khẳng định, tựa đề có thể giúp các nhà sản xuất phim “lăng-xê” sản phẩm của mình và “cũng đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sự thành công của bộ phim, cuốn sách hay một chương trình TV”. Ở Việt Nam, việc dịch tựa đề phim cũng làm đau

• Ngôn ngữ học
• Tạp chí Khoa học
• Tạp chí Ngôn ngữ
• Dịch tựa đề phim từ tiếng Anh
• Dịch phim tiếng Anh
• Vietsub phim tiếng Anh
• Tạp chı́ Khoa học
• Rừng ngập mặn
• Chỉ số thực vật
• Phương pháp viễn thám
• Sinh khối tươi
• Tạp chí khoa học
• Bài báo khoa học
• Giải pháp xây dựng tạp chí khoa học
• Tiếu chí tạp chí khoa học theo tiêu chuẩn quốc tế
• Tiêu chuẩn quốc tế về tạp chí khoa học
• Giảng dạy tiếng Anh
• Người Việt học tiếng Anh
• Biên soạn sách giáo khoa tiếng Anh
• Tính từ chỉ không gian
• Tính từ trong tiếng Việt
• Tính từ trong tiếng Anh
• Hoán dụ trong truyện
• Biện pháp tu từ hoán dụ
• Ngôn ngữ trong văn học
• Ngôn ngữ mẹ đẻ
• Câu giả định giả thuyết
• Câu giả định phản thực tiếng Nhật
• Cấu trúc nếu
• thì trong tiếng Việt
• Ngôn ngữ miêu tả nhân vật
• Ngôn ngữ văn học
• Văn học hiện thực
• Lý thuyết hội thoại
• Ngôn ngữ hội thoại
• Văn chương Nam Cao
• Thành phần câu trong tiếng Việt
• Ngôn ngữ đại danh
• Biểu tượng văn hóa người Thanh Hóa
• Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
• Địa danh gắn với Lê Lợi
• Đại từ nhân xưng
• Tiếng Việt phổ thông
• Ngôn ngữ Thanh Hóa
• Ngôn ngữ địa phương
• Chuyển dịch hàm ý quy ước
• Phiên dịch tiếng Anh
• Dịch bảo toàn hàm quy ước
• Dịch cải thiện hàm quy ước
• Dịch bỏ qua hàm quy ước
• Tu từ ẩn dụ trong thơ
• Thơ tiếng Anh
• Thơ tiếng Việt
• Ngôn ngữ diễn tả nổi buồn
• Ngôn ngữ trong truyện ngắn
• Đặc điểm tình huống hội thoại
• Ngôn ngữ của Tô Hoài
• Ngôn ngữ miêu tả thế giới loài vật
• Ngôn ngữ tạo hình trong tác phẩm
• Xưng hô trên truyền hình
• Ngôn ngữ xưng hô
• Hệ thống từ xưng hô trong giao tiếp
• Lời thoại dẫn trực tiếp
• Ngôn ngữ của Nguyễn Huy Thiệp
• Cận lời trong hội thoại
• Thông điệp trong phát ngôn
• Ngôn ngữ trì hoãn
• Lý thuyết hành động ngôn ngữ
• Văn chương Hàn Mặc Tử
• Lý thuyết kết trị
• Ngôn ngữ thơ văn
• Giáo dục tiếng mẹ đẻ
• Văn hóa ngôn ngữ người Gia rai
• Bộ chữ viết cho người Gia rai
• Thành ngữ so sánh ngang bằng
• Thành ngữ tiếng Anh
• Đặc điểm văn hóa dân tộc
• Đặc trưng văn hóa ngôn ngữ
• Giảng dạy tiếng Anh không chuyên
• Phương pháp học tiếng Anh
• Đào tạo tiếng Anh
• Nâng cao kỹ năng học tiếng Anh
• Tạo động lực học ngoại ngữ cho học sinh
• Kỹ năng tạo hứng thú học tập
• Đổi mới phương pháp giảng dạy
• Quyền lực của giáo viên
• Quan hệ thầy trò
• Cải thiện giảng dạy và học tập