TAILIEUCHUNG - Xu hướng cá thể hóa niềm tin tôn giáo hiện nay phần 2: Hình loại của xu hướng cá thể hóa niềm tin

Bài viết Xu hướng cá thể hóa niềm tin tôn giáo hiện nay phần 2: Hình loại của xu hướng cá thể hóa niềm tin trình bày: Tôn giáo tùy chọn;“Tin mà không theo” và “theo mà không tin”; Tôn giáo của “những niềm tin song song”; Xu hướng “Không gắn kết”, | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 8 - 2015 3 ĐỖ QUANG HƯNG * XU HƯỚNG CÁ THỂ HÓA NIỀM TIN TÔN GIÁO HIỆN NAY PHẦN 2: HÌNH LOẠI CỦA XU HƯỚNG CÁ THỂ HÓA NIỀM TIN Dẫn nhập Như đã nói ở phần trước (xem Tạp chí Nghiên cứu Tôn giáo, số 7/2015), những nghiên cứu về sự chuyển đổi tôn giáo, nói hẹp lại là sự biến chuyển của xu hướng cá thể hóa niềm tin đã được các nhà xã hội học tôn giáo nhiều nước lưu ý trong thời gian từ một, hai thập niên gần đây. Tuy vậy, việc nhìn nhận hình loại (typologie) của nó thì dường như chưa được đề cập đầy đủ trong những nghiên cứu của họ. Phần dưới đây, chúng tôi thử đưa ra sự phân loại của mình với xu hướng cá thể hóa niềm tin tôn giáo. Sự khu biệt các loại hình của xu hướng cá thể hóa niềm tin dưới đây của chúng tôi trước hết dựa vào lý thuyết của sự chuyển đổi tính tôn giáo như P. Bréchon đã vận dụng. Bên cạnh việc khẳng định những logic lớn của đời sống tôn giáo ảnh hưởng đến sự chuyển đổi tôn giáo (tác động của tính hiện đại thời hậu - hiện đại, môi trường của các thể chế thế tục, sự suy giảm quyền lực, sự “phân rã” của các Giáo hội truyền thống), thì còn phải chú ý đến sự biến động của bản thân các thực thể tôn giáo trước những ảnh hưởng trực tiếp của các yếu tố chính trị và văn hóa. Khi nghiên cứu sự chuyển biến của hệ giá trị Pháp và Châu Âu, P. Bréchon đã rút ra một số nhận xét có tính phương pháp luận, chẳng hạn, quan hệ tôn giáo và chính trị vẫn có vị trí quan trọng, nhưng phải thấy rằng “Nhà nước Pháp lại không phải là yếu tố quyết định trong sự suy yếu của Giáo hội Công giáo” hay “ở các nước Bắc Âu, vốn là các quốc gia Tin Lành, quan hệ Nhà nước - Giáo hội hòa hợp, nên Nhà nước chỉ có ảnh hưởng nhất định đến thái độ tôn giáo của các cá nhân mà thôi. Tình cảm tôn giáo là những giá trị có tính chủ thể cá nhân ”1. Như vậy, khi tiến hành phân loại các dạng thức cá thể hóa niềm tin tôn giáo chúng tôi cũng rất lưu ý những nhận định như thế. * Giáo sư, Tiến sĩ. Đại học Quốc gia Hà Nội. 4 Nghiên cứu Tôn giáo. Số 8 - 2015 Cứ liệu điều tra xã

• Lịch sử - Văn hoá
• Nghiên cứu tôn giáo
• Xu hướng tôn giáo
• Niềm tin tôn giáo
• Tình hình tôn giáo
• Cá thể hóa niềm tin
• Tạp chí Nghiên cứu Tôn giáo
• Nghiên cứu lý luận tôn giáo
• Đột phá khẩu nghiên cứu tôn giáo
• Viện Nghiên cứu Tôn giáo
• Lý luận về tôn giáo
• Tình hình tôn giáo ở Việt Nam
• Tôn giáo nước ngoài
• Tình hình nghiên cứu tôn giáo
• Nghiên cứu tôn giáo mới
• Tôn giáo mới của các học giả Âu Mỹ
• Khuynh hướng tôn giáo
• Tôn giáo Việt Nam
• Kết quả nghiên cứu tôn giáo
• Nghiên cứu lịch sử tôn giáo
• Tôn giáo vấn đề lý luận và thực tiễn
• Quan điểm của Đảng về tôn giáo
• Tôn giá tín ngưỡng
• Công tác tôn giáo
• tôn giáo trong thời kì đổi mới
• Nghiên cứu triết học
• Triết học tôn giáo
• Mối quan hệ giữa triết học và tôn giáo
• Tư tưởng triết học
• Tư tưởng tôn giáo
• Lý thuyết nghiên cứu tôn giáo
• Tôn giáo đương đại
• Thị trường tôn giáo
• Lý thuyết đa dạng tôn giáo
• tìm hiểu tôn giáo
• chuyên đề tôn giáo
• công tác tôn giáo ở cơ sở
• tôn giáo học
• Tôn giáo vấn đề lí luận và thực tiễn
• Tái cấu hình đời sống tôn giáo
• Đời sống tôn giáo
• Tôn giáo thách thức về mặt pháp lí
• Vấn đề lý luận thực tiễn của tôn giáo
• Mối quan hệ giữa tôn giáo
• Tôn giáo với đạo đức
• Tôn giáo ở Việt Nam
• Sự biến đổi của tôn giáo
• Tôn giáo trong bối cảnh hội nhập
• Bối cảnh tôn giáo
• Tôn giáo hội nhập kinh tế
• Tác động tôn giáo
• Đa dạng tôn giáo
• Biến đổi tôn giáo
• Văn hóa tôn giáo
• Tôn giáo truyền thống
• Tính đa nguyên tôn giáo
• Quan điểm đa nguyên tôn giáo
• Thuyết đa nguyên tôn giáo
• Hàm nghĩa của thuật ngữ Religious pluralism
• Đa dạng tôn giáo truyền thống
• Luật pháp tôn giáo
• Luật pháp về tôn giáo ở Việt Nam
• Tôn giáo ở Nam Bộ
• Đặc điểm tôn giáo ở Nam Bộ
• Những tôn giáo ra đời tại Nam Bộ
• Xu hướng biến đổi của tôn giáo
• Đời sống tôn giáo ở Việt Nam
• Tín ngưỡng tôn giáo
• Pháp luật về tôn giáo
• Nhân học tôn giáo
• Đặc tính căn bản của tôn giáo
• Tổ chức tôn giáo
• Khái niệm tín ngưỡng
• Khái niệm tôn giáo
• Tín ngưỡng dân gian
• Dân tộc học
• Hướng tiếp cận hiện tượng tôn giáo
• Nghiên cứu hiện tượng tôn giáo
• Các hiện tượng tôn giáo mới
• Hiện tượng tôn giáo
• Tìm hiểu hiện tượng tôn giáo
• Đối thoại liên tôn giáo
• Liên tôn giáo
• Tôn giáo Phương Tây
• Giáo dục tôn giáo
• Vai trò của tôn giáo
• Lịch sử giáo dục Việt Nam
• Tôn giáo trong hệ thống giáo dục
• Đối tượng tôn giáo học
• Phương pháp nghiên cứu tôn giáo
• Education science
• Nhà văn Lev Tolstoi
• Quan niệm của Lev Tolstoi về tôn giáo
• Quan niệm về bản chất tôn giáo
• Quan niệm tôn giáo
• Tư tưởng tôn giáo của Tolstoi
• Tôn giáo mới ở Nhật Bản
• Tôn giáo sau chiến tranh
• Tôn giáo tác động xã hội
• Thời sự tôn giáo
• Tôn giáo cuối thế kỉ 20
• Tôn giáo đầu thế kỉ 21
• Tôn giáo ở nước ngoài
• Bức tranh tôn giáo
• Tôn giáo Đông Nam Á
• Tôn giáo trước thế kỉ 13