TAILIEUCHUNG - BG.THIEUMAUDOBENHMANTINH

| THIẾU MÁU DO BỆNH MÃN TÍNH GV : VÕ THỊ KIM HOA MỤC TIÊU BÀI GIẢNG 1. Biết được các nguyên nhân thường gặp của TMDBMT 2. Nắm được sinh bệnh học của TMDBMT 3. Hiểu được nguyên tắc điều trị TMDBMT I - KHÁI NIỆM - Đây là loại thiếu máu nhẹ đến trung bình, kết hợp với tình trạng nhiễm trùng mãn, viêm mãn tính hay bệnh ác tính. - Còn gọi thiếu máu do viêm vì bao gồm cả tình trạng thiếu máu trong một số trường hợp bệnh nặng cấp tính. II - NGUYÊN NHÂN - Nhiễm trùng mãn: áp-xe phổi, lao phổi, khí phế thủng, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng bán cấp, viêm xương tủy, nhiễm trùng tiểu mãn, viêm màng não, nhiễm HIV - Viêm không nhiễm mãn: viêm khớp dạng thấp, sốt thấp, lupus đỏ hệ thống, chấn thương nặng - Bệnh ác tính: carcinoma, Hodgkin, bạch cầu mãn, lymphoma, đa u tủy - Rối loạn điều hòa cytokine: thiếu máu tuổi già - Bệnh khác: bệnh gan do rượu, suy tim sung huyết, viêm tĩnh mạch huyết khối III - SINH BỆNH HỌC 1. Đời sống HC bị rút ngắn: thực bào HC do quá trình viêm và hủy HC do TNF 2. Bài tiết erythropoietin không đủ và tình trạng viêm gây ra đề kháng tương đối erythropoitin. 3. Sự tạo HC bị giới hạn do thiếu sắt: IL-6 làm tế bào gan ↑ sản xuất Hepcidin (hormone điều hòa sắt) → ngăn chặn phóng thích sắt từ ĐTB và tế bào gan, ức chế sự hấp thu sắt từ ruột. IV - LÂM SÀNG - Biểu hiện triệu chứng của bệnh căn bản: sốt, ớn lạnh, đau khớp, hạch to - Thiếu máu: * Thường phát triển trong 1-2 tháng đầu của bệnh và sau đó không tiến triển thêm. * Mức độ nhẹ đến trung bình, thường bị che lấp bởi triệu chứng của bệnh căn bản. * Có sự tương quan giữa mức độ thiếu máu và bệnh căn bản. V - SINH HỌC 1- Huyết đồ: - Thiếu máu thường là đẳng sắc đẳng bào. Khi bệnh nặng hay kéo dài, có thể thiếu máu HC nhỏ nhược sắc. - HC lưới bình thường hay nhẹ. - BC và TC thay đổi tùy theo bệnh căn bản. 2- Các xét nghiệm khác: - Sắt huyết thanh ; TIBC ; Transferrin chậm hơn so với sắt HT vì có T½ dài hơn (8 - 12 ngày so với 90 phút) - Fibrinogen , VS , CRP . - Tủy xương: nguyên bào sắt hoặc không có, đại thực bào sắt . VI - ĐIỀU TRỊ - Chủ yếu điều trị bệnh căn bản. Tình trạng thiếu máu sẽ khỏi khi bệnh căn bản ổn định. - Truyền máu: hiếm khi cần - Điều trị bằng erythropoietin tái tổ hợp: hiệu quả, an toàn, mắc tiền TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Robert TMJ (2009), “Anemias secondary to chronic disease and systemic disorder” , Wintrobe ‘s clinical Hematology, twelfth edition, Lippincott Williams & Wilkins. 2. Tomas G (2010), “Anemia of chronic disease” , Williams Hematology, Eighth edition, McGraw- Hill Medical.

• Sáng kiến kinh nghiệm