TAILIEUCHUNG - butchiendau_p2

| 41 Phần Phụ lục BÀI CA Ả-TẼ-Á Tác giả bài này là cụ Nguỵễn-Thiện-Thuật. Cụ sáng tác khi xuất dương qua Tẫù. Nội dung đoạn đàu tiên nói về Á-Châu là một châu đất rộng người nhiều sản vật phong phủ lý ưng phải đứng đàu năm châu. Đoạn thứ hai nêu rổ nước Nhật-Bân đã nhờ duy-tàn mà văn-minh theo kịp Âu-Mỹ là nước đáng cho Việt-Nam bắt chưỏc. Đoạn thử ba kề rõ nỗi áp bức bóc lột của thực dàn Pháp mà nhàn dân Việt-Nam phải chịu. Cuối cùng tác giả hô hào đồng bào đoàn kết làm cách mạng. Á Tế-Ả nấm chàu là bạc nhíít Người nhiều hơn mà đất rộng hon Cuộc đời mỏ hội dinh hoàn Anh hùng bốn bề giang san một nhà Gẫm từ thuở Âu-La tiếm đất 42 BỨT CHIẾN ĐẤU Vượt trùng dương qua Nhật Triều-Tiốn Tièm-La Diến-Điện gàn liền Cao-Miên Chàn-Lạp thông miền Ai-Lao Thịt một miếng trăm dao xàu xẻ Chiếc kim ầu đã mẻ khôn lành Tôi tó Pháp ruồi muỗi Anh ỉ Nén hơi đại Đức chịu lòn cường Nga Gương An-Độ chẳng xa đâu đỏ Chẳng máu đào cũng họ da vàng. Mônh mỏng một giãi Đông-Dương Nước non nô lệ trộng càng thèm đau. . .-. . . Ngồi mà nghĩ thêm sầu thôm tủi Nước Nam mình gặp buối truân chuyên Dã man quen thỏi ngu hèn Biết chi nước mất nòi tan nỗi nầy Từ Pháp-lan thẳng tay đô hộ Dày xéo lên mòx mả ông cha Giống nòi tủi nhục xót xa Vua là tượng gỗ dân là thân trâu Việc giày thép việc tàu việc pháo Việc canh nồng việc giảo học đường. Việc kỹ nghệ việc nông thương Việc khai các mỏ lập đường hỏa xa. Giữ các việc chẳng qua người Pháp Người Việt-Nam bồi bếp cu-li ỉ Thông ngôn ký lục chi chi BÚT CHIỂN ĐẤU 43 Mãn đòi linh tập trọn vi quan sang. Các hạng thuế Pháp càng tăng mãi Thuế đinh điền rồi lại thuế bò Thuế chỏ cụi thuế lọn bò Thuế muổi thuế rượu thuế đò thuế xe Thuế tẩt cả trầu cau chè thuốc Thuế môn bài thúc nước thuế đèn Thuế nhà cửa thuế chùa đền Thuế rừng tre gỗ thuổ thuyền bán buôn. Thuế dàu mật thuế sơn các chô. Thuế gao rau thuể đỗ thuế bông Thuế tơ thuế sắt thuế đòng Thuế chim thuế cả khắp trong ba kỳ Nhiều hang thuế kê chi cho xiổt. Thuế phát xia thòi việcựạ lùng Nói ra luống những đau lòng .

• Lịch sử - Văn hoá