TAILIEUCHUNG - Bước đầu khảo sát hiện tượng ý niệm hóa cảm xúc qua các động từ chuyển động

Bài viết này đi sâu khảo sát vai trò của động từ chuyển động trong việc biểu đạt các trạng thái cảm xúc thông qua việc đối chiếu giữa tiếng Anh và tiếng Việt, tập trung vào cảm xúc HAPPINESS trong tiếng Anh và một trong những biểu đạt tương đương của nó là VUI SƯỚNG trong tiếng Việt để hiểu rõ hơn về hiện tượng ý niệm hóa các cảm xúc thông qua việc mở rộng ngữ nghĩa của các động từ chuyển động bằng phương tiện ẩn dụ. | Số 5 235 -2015 NGÔN NGỮ ĐỜI SỐNG 7 NGON NGỮ HỌC VA VIỆT NGỮ HỌC BƯỚC ĐẦU KHẢO SÁT HIỆN TƯỢNG Ý NIỆM HÓA CẢM XÚC QUA CÁC ĐộNg từ chuyển động A PRELIMINARY INVESTIGATION INTO EMOTIONAL CONCEPTUALIZATION BY MEANS OF MOTION VERBS LÊ VĂN THANH TS Viện Đại học Mở Hà Nội Abstract This paper investigates the role of motion verbs in representing emotional states by means of a cross-linguistic observation of English and Vietnamese focusing on the emotion HAPPINESS in English and one of its equivalents VUI SƯỚNG in Vietnamese. The results reveals the metaphorical extension of movement constructions to conceptualize emotions in both languages. It is concluded that the use of verbs encoding manner of physical movement to conceptualize a cognitive psychological state of emotion in both languages is based on the same conceptual metaphor framework. Key words motion verbs emotion conceptual metaphor cross-linguistic. 1. Dan nhập Những công trình nghiên cứu về cảm xúc cho thấy việc hiểu rõ và mô tả các cảm xúc của con người dưới góc độ xuyên ngôn ngữ và xuyên văn hóa là rất khó khăn. Wierzbicka 2009 đã chỉ rõ những điểm khác biệt của các thuật ngữ chỉ cảm xúc của con người trong các ngôn ngữ và các nền văn hóa khác nhau từ đó tác giả đã đề xuất một cách phân loại để mô tả các cảm xúc của con người dựa trên các thuật ngữ chỉ các cảm xúc cơ bản. Tuy nhiên như những gì mà Taylor và Mbense 1998 đã lưu ý không thể khảo sát các cảm xúc của con người dưới góc độ xuyên ngôn ngữ và xuyên văn hóa mà chỉ dựa vào ngữ nghĩa của các thuật ngữ chỉ cảm xúc. Thực tế là các cảm xúc không chỉ được biểu đạt qua các từ cụm từ mà còn được biểu đạt qua các trúc được hiểu theo nghĩa bóng. Chẳng hạn cảm xúc GIẬN DỮ trong tiếng Việt không chỉ được biểu đạt qua các từ cụm từ như giận tức giận căm giận . mà còn được biểu đạt qua các cấu trúc như máu tôi đang sôi lên hay mắt nó đang long lên sòng sọc . Taylor và Mbense cho rằng cần chú ý đến các phạm trù ý niệm như ẩn dụ và hoán dụ. Nhiều nhà nghiên cứu khác .

• Ngôn ngữ học
• Tạp chí Thông tin Khoa học xã hội
• Ý niệm hóa cảm xúc
• Động từ chuyển động
• Ẩn dụ ý niệm
• Lý thuyết ẩn dụ ý niệm
• Động từ chuyển động trong tiếng Anh
• Bản tin Thông tin Khoa học Bảo hiểm Xã hội
• Thông tin Khoa học Bảo hiểm Xã hội
• Tạp chí Bảo hiểm Xã hội số 1 năm 2018
• Thủ tục hành chính Bảo hiểm Xã hội
• Lạm dụng quỹ Bảo hiểm Y tế
• Cơ quan Bảo hiểm Xã hội
• Tổng mục lục tạp chí
• Khoa học xã hội
• Tạp chí Khoa học xã hội
• Tổng hợp tạp chí Khoa học xã hội 2016
• Tạp chí Bảo hiểm Xã hội số 2 năm 2018
• Đối tượng hưởng Bảo hiểm Xã hội
• Đơn giản hóa thủ tục hành chính bảo hiểm
• Tạp chí Bảo hiểm Xã hội số 4 năm 2018
• Pháp luật Bảo hiểm Xã hội
• Ứng dụng văn phòng điện tử
• Tạp chí Bảo hiểm Xã hội số 3 năm 2018
• Giao dịch điện tử chi trả chế độ BHXH
• Bảo hiểm Y tế toàn dân
• Tạp chí Thông tin tư liệu
• Thông tin thư viện
• Hoạt động thông tin thư viện
• Thông tin khoa học và công nghệ
• Xã hội hóa
• Nguồn tin điện tử
• Chia sẻ thông tin
• Nguồn lực thông tin
• Viện Thông tin Khoa học xã hội
• Thư viện Viện Hàn lâm KHXHVN
• Nguồn lực thông tin điện tử
• Dữ liệu số
• Thư viện khoa học xã hội
• Triển khai thư viện số
• Cơ sở dữ liệu thư mục
• Dư luận xã hội
• Dư luận xã hội ở Hoa Kỳ
• Nghiên cứu dư luận xã hội
• Điều tra thăm dò dư luận xã hội
• Quan điểm về dư liệu xã hội
• Tạp chí khoa học
• Cải tiến dịch vụ thư viện
• Dịch vụ thông tin – thư viện
• Đào tạo người dùng thư viện
• Thang giá trị xã hội
• Phát triển nhân cách
• Người quân nhân
• Biến đổi thang giá trị xã hội
• Giá trị xã hội
• Định hướng nghề nghiệp
• Thư viện Thông tin học
• Mục tiêu đào tạo
• Sinh viên ngành Thư viện Thông tin
• Chương trình đào tạo
• Tạp chí Giáo dục
• Phương pháp dạy học môn Khoa học xã hội
• Biên tập mảng bài về phương pháp dạy học
• Đạo đức nghề nghiệp của biên tập viên
• Kỹ năng công nghệ thông tin của biên tập viên
• Tạp chí Khoa học Công nghệ
• Vấn đề đạo đức
• Thời đại thông tin
• Mạng xã hội
• Tin tức giả
• Luật an ninh mạng
• Đạo đức trong thời đại thông tin
• Quy tắc đạo đức
• Trường phái mác xít Áo
• Chủ nghĩa xã hội
• Chủ nghĩa Marx
• Quan điểm lý luận
• Tư tưởng của Marx
• Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
• Ý định mua của người tiêu dùng
• Ngành nước giải khát
• Thông tin người tiêu dùng tiếp nhận
• Lý thuyết văn học
• Nghiên cứu văn học
• Văn học Việt Nam
• Tiếp thu lý thuyết nước ngoài
• Tiếp thu lý thuyết văn học
• Tư tưởng triết học
• Tư tưởng triết học về nhà nước
• Tư tưởng triết học của Aristotle
• Tác phẩm Chính trị luận
• Bản chất của nhà nước
• Tác giả nhàn tản
• Loại hình tác giả nhàn tản
• Văn học trung đại Việt Nam
• Loại hình tác giả thiền sư nhàn tản
• Loại hình tác giả nhà nho nhàn tản
• Văn hóa Việt Nam
• Lịch sử Việt Nam
• Gustave Dumoutier
• Giới Nho sĩ Việt Nam
• Nhà Việt Nam học
• Cơ quan Nhân quyền Quốc gia
• Quyền con người
• Bảo vệ quyền con người
• Giáo dục về quyền con người
• Nguyễn Trường Tộ
• Tư tưởng đổi mới
• Tư tưởng đổi mới của Nguyễn Trường Tộ
• Tư tưởng cải cách giáo dục
• Tư tưởng sử dụng nhân tài
• Giá trị văn hóa
• Thụ hưởng giá trị văn hóa
• Quyền văn hóa
• Quyền thụ hưởng văn hóa
• Bảo đảm quyền thụ hưởng
• Quan hệ cải cách kinh tế
• Cải cách chính trị
• Cải cách kinh tế
• Các nước chuyển đổi
• Kinh nghiệm thất bại
• Sanyutei Encho
• Nhà văn hóa lớn thời Minh Trị
• Lịch sử thời Minh Trị
• Nghiên cứu tiểu sử Encho
• Sáng tác của Encho