TAILIEUCHUNG - Nguồn gốc và cấu trúc các thuật ngữ Khí tượng Thủy văn Anh Việt

“Khí tượng là ngành khoa học nghiên cứu bầu khí quyển và các hiện tượng diễn ra trong bầu khí quyển của Trái Đất” [ 69]. Việc nghiên cứu bầu khí quyển và các hiện tượng diễn ra trong bầu khí quyển là nhiệm vụ của Khí tượng học. Vậy nên các thuật ngữ nói về các hiện tượng khí quyển như storm (bão), hurricane (bão nhiệt đới), squall (gió giật), các thuật ngữ nói về bầu khí quyển như troposphere (tầng đối lưu), stratosphere (tầng bình lưu) và các đặc điểm của các tầng khí quyển như air motion (sự chuyển. | Khi những tiếng thông thường trong tiếng Việt không đủ đảm bảo mức chính xác và ngắn gọn của thuật ngữ thì ta có thể mượn yếu tố của ngôn ngữ khác. Trước tiên là mượn yếu tố Hán Việt. Thí dụ: Hydraulic gradient: gradien thuỷ lực/ độ chênh lệch thuỷ lực. Ta không thể dịch thuật ngữ trên thành sự khác nhau về mức độ sức nước từ vùng này tới vùng khác. Điều này khiến cho thuật ngữ rườm rà, không ngắn gọn, không dễ hiểu. Việc mượn yếu tố Hán Việt cũng là một cách góp phần làm giàu vốn thuật ngữ của dân tộc ta, tránh được các hiện tượng đơn điệu nghèo nàn, biết vận dụng linh hoạt các yếu tố bên ngoài để đặt thuật ngữ. Hơn nữa tiếng Hán cũng giống tiếng Việt nên khi đưa vào tiếng Việt được phát âm theo âm Hán Việt. Trong vốn từ tiếng Việt chung hiện nay có khoảng 60% - 70% là từ Hán Việt mà phần lớn là các thuật ngữ khoa học (Theo số liệu thống kê của Lưu Vân Lăng [23]). Những thuật ngữ mang yếu tố Hán Việt thường ngắn gọn, có độ chính xác cao. Trong lĩnh vực KTTV, số lượng thuật ngữ là từ Hán Việt còn cao hơn nhiều. Dựa vào Từ điển từ Hán Việt (Phan Văn Các [3]) và Từ điển từ và ngữ Hán Việt (Nguyễn Lân [20]), chúng tôi khảo sát 2035 thuật ngữ KTTV tiếng Việt và kết quả cho thấy hệ thuật ngữ KTTV tiếng Việt chủ yếu là từ Hán Việt, gồm 1799 thuật ngữ chiếm 88,40%. Thuật ngữ là từ Hán Việt có các mô hình sau đây:

• Tiếng Anh phổ thông
• Nguồn gốc thuật ngữ
• cấu trúc thuật ngữ
• thuật ngữ Anh Việt
• Khí tượng Thủy văn
• từ điển chuyên ngành
• chuyên ngành thủy văn
• Nguồn gốc tên gọi nguyên tố
• chuyên đề hóa học
• nguyên tố hóa học
• hợp chất hóa học
• thuật ngữ hóa học
• Ngôn ngữ học
• Vai trò của ngôn ngữ
• Ngôn ngữ và sự chắc chắn
• Ngôn ngữ và nhận thức
• Tri thức và ngôn ngữ
• kinh tế thị trường
• quản lý kinh tế
• nhận thức cơ bản về nhà nước pháp quyền
• các thuật ngữ
• nguồn gốc các thuật ngữ
• khái niệm nhà nước
• phương pháp tạc tượng
• vẽ nghệ thuật
• lịch sử hội họa
• nguồn gốc hội họa
• nghệ thuật điêu khắc
• tranh nghệ thuật
• thủ thuật máy tính
• kỹ năng máy tính
• bảo mật máy tính
• an ninh máy tính
• cách bảo vệ máy tính
• luận văn đại học
• luận văn kinh tế
• mẫu luận văn hay
• bộ luận văn đại học kinh tế quốc dân
• trình bày luận văn
• nghệ thuật giao tiếp
• ngôn ngữ trong giao tiếp
• các kỹ năng giao tiếp
• giao tiếp trong cuộc sống
• cử chỉ giao tiếp
• Tiểu luận nghiên cứu đề tài
• tiểu luận triết học
• kinh tế chính trị
• triết học mác lênin
• chủ nghĩa xã hội
• đường lối cách mạng
• lý luận triết học
• giáo trình giải phẫu
• giải phẫu học
• nguồn gốc giải phẫu học
• hệ thống thần kinh
• thuật ngữ chuyên ngành giải phẫu