TAILIEUCHUNG - Thiên tài quận sự Nguyễn Huệ phần 8

Tin tức về loạn Tây Sơn ở Nam Hà được truyền đi đến các thuộc địa Anh - Pháp ở Ấn Độ nhờ những chuyến tàu buôn Tây phương ghé Đà Nẵng. Ta đã nói đến hai chiếc tàu Macao. Vào khoảng tháng 9-1777, chiếc tàu Diligent ghé Đà Nẵng chở về Ấn Độ Jean de Loureiro, | Tin tức về loạn Tây Sơn ở Nam Hà được truyền đi đến các thuộc địa Anh - Pháp ở Ấn Độ nhờ những chuyến tàu buôn Tây phương ghé Đà Nang. Ta đã nói đến hai chiếc tàu Macao. Vào khoảng tháng 9-1777 chiếc tàu Diligent ghé Đà Nang chở về Ấn Độ Jean de Loureiro y sĩ của chúa Nguyễn với hai vị quan đại thần xin đi nhờ vào Gia Định. Loureiro có vận động cầu cứu Tây phương giùm cho chúa Nguyễn. Thế là Anh - Pháp lại có đề tài để xung đột nữa. Warren Hastings toàn quyền Anh phái Chapman đi dò xét khoảng tháng 7-1778. Trước đó và cùng năm viên tư lệnh thành Chandernagor Chevalier cũng đã thúc đẩy viên toàn quyền Pháp ở Pondichéry De Bellecombe nên nhân dịp này mà hưng khởi uy thế và tăng tiến nền thương mại quốc gia . Ông nhấn mạnh thêm rằng nếu không chịu làm trước người Anh họ sẽ can thiệp vào và người Pháp năm sau sẽ đau đớn được tin rằng người Anh vừa có một thuộc địa mới nữa 2. Nhưng xung đột về Nam Hà không xảy ra giữa hai đế quốc. Chiến tranh Độc lập Hoa Kỳ 1775-1783 giải toả vấn đề Nam Hà. Hai chính quyền không lưu ý tới thì vấn đề bỏ lừng cho các sáng kiến cá nhân. Từ trào lưu xuất cư vào cuối thế kỷ XV các thương nhân Tây phương đã chứng tỏ tinh thần mạo hiếm phiêu lưu của họ. Chúng ta hãy nhận định ưu điếm của đám thương nhân nói chung về tinh thần mạo hiếm sáng kiến un đúc thêm trong khi di chuyến so với đám người ở lì một chỗ bảo thủ kiến thức hẹp hòi thiếu gan dạ. Hãy xét hành tung một Châu Văn Tiếp sau khi chống Tây Sơn được triệu hồi về Gia Định đã lại ra Phú Yên chống đánh sát bên nách địch. Rồi khi Chúa chạy quân tan lần mò theo đường thượng đạo đi cầu viện nhận được lời hứa Tiếp lại theo đường rừng về tìm Chúa. Con người trung kiên đó đã từng đi buôn nguồn với chúa Tây Sơn là một ví dụ về tinh thần mạo hiếm của đám thương nhân. Nhưng thương nhân Tây phương nhờ vào một phong trào rộng lớn hơn đã có những hành động quyến rũ hơn. Chúng ta lưu ý đến một tác giả của hậu bán thế kỷ XIX cũng là một tay phiêu lưu ca tụng đám người tiền phong Vì một bao hạt tiêu

• Lịch sử - Văn hoá
• tác giả Nguyễn Lương Bích
• văn hóa lịch sử
• văn học việt nam hiện đại
• lịch sử việt nam
• anh hùng lịch sử
• anh hùng nguyễn huệ