TAILIEUCHUNG - Chương mười bốn: Châu Âu chư hầu nổi dậy chống Na-pô-lê-ông
Thoạt tiên đi bằng xe tr¬ợt tuyết, rồi xe ngựa, Na-pô-lê-ông đã v¬ợt qua Ba Lan, Đức và Pháp trong 12 ngày, và sáng 18 tháng 12 năm 1812 thì về đến điện Tuy-lơ-ri. Biết đ¬ợc những sự nguy hiểm có thể xảy tới trong những ngày khốn đốn này, Na-pô-lê-ông đi rất bí mật: ông không ngộ nhận những tình cảm chân thật của ng¬ời Đức đối với mình. | Trong trờng hợp đặc biệt, hình nh Na-pô-lê-ông có thể trả lời hai vấn đề ấy một cách đầy đủ nhất. Ngời Nga chỉ có một viên tớng giỏi, xứng đáng, là Ba-gra-chi-on nhng Ba-gra-chi-on lại bị đặt vào địa vị thứ yếu. Còn Ben-nít-xen thì kém xa Ba-gra-chi-on, bị Na-pô-lê-ông gọi là "một kẻ bất lực" đã bị đánh bại tan tành ở Phrít-lan nhng Ben-nít-xen không phải là con ngời kém ngoan cờng và cả quyết, và đã tỏ ra cơng nghị, không phải bằng việc bóp chết hoàng đế Pôn năm xa, mà bằng sự chống cự phi thờng của ông ta suốt trong một ngày huyết chiến ở Ai-lau, nhng Ben-nít-xen cũng chỉ ở vào địa vị thứ yếu. Còn Cu-tu-dốp? Tuy Na-pô-lê-ông đã đánh bại đợc Cu-tu-dốp ở Au-xtéc-lít, song cha bao giờ ông dám khinh Cu-tu-dốp, mà trái lại, còn nhận định Cu-tu-dốp là viên tớng mu trí và khôn ngoan. Nhng Cu-tu-dốp không cầm quân nữa. Còn đối với Bác-clây dơ Tô-ly, tổng t lệnh kiêm thợng th Bộ chiến tranh, thì Na-pô-lê-ông thiếu tài liệu để đánh giá, nhng cũng có thiên hớng đánh giá viên tớng này không vợt trình độ thông thờng của các tớng lĩnh Nga là mấy, mà theo Na-pô-lê-ông thì trình độ ấy chẳng cao gì lắm. Về vấn đề thứ hai thì có thể có một câu trả lời còn lạc quan hơn: sự thống nhất chỉ huy trong quân đội Nga hoàn toàn không có, và tổ chức bộ máy chỉ huy thì không đáng bình luận đến. Thật ra cũng không thể khác thế đợc, vì A-lếch-xan ở trong quân đội và đã can thiệp vào mọi ý định tổ chức của Bác-clây. Trên đờng hành quân đến sông Vin-na, Na-pô-lê-ông đã biết đầy đủ tình hình trên, cho nên ngay ở Vin-na Na-pô-lê-ông đã mỉa mai lu ý Ba-la-sốp, tớng hậu cần mà A-lếch-xan cử đến lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng để đề nghị ký hòa ớc với Na-pô-lê-ông, rằng : "Tất cả bọn họ làm gì chứ? Trong khi Phun đề nghị thì ác-phen phản đối, Ben-nít-xen nghiên cứu thì Bác-clây là ngời có trách nhiệm quyết định lại không biết nên quyết định thế nào và thời gian trôi đi chẳng làm đợc gì cả!".
đang nạp các trang xem trước
