TAILIEUCHUNG - Chủ thể nhận thức trong triết học Immanuel Kant
Lý luận nhận thức Tây Âu giai đoạn trung cổ cho tới thế kỷ XVII đã lâm vào khủng hoảng do không đánh giá đúng vai trò của con người trong quá trình nhận thức; gán cho lý tính của con người quá nhiều thẩm quyền, cho rằng lý tính có thể nhận thức được cả những thực thể như vũ trụ, linh hồn bất tử và thượng đế; thậm chí còn đưa nhận thức của con người vào ngõ cụt của chủ nghĩa duy cảm và chủ nghĩa duy lý. Trước bối cảnh đó, nhà triết học cổ điển người Đức Immanuel Kant đã chủ trương xây dựng một nền triết học mới thông qua cách tiếp cận phê phán, đó là phê phán lý tính thuần túy, đưa lý tính con người về đúng giới hạn của nó. Để làm sáng tỏ điều này, bài viết tập trung phân tích quan điểm của Kant trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng trong lý luận nhận thức ở Tây Âu thế kỷ XVII, XVIII và nêu bật các giai đoạn nhận thức của con người theo quan điểm của ông. Qua đó làm rõ giới hạn nhận thức ở con người mà Kant đã xác định. | Chủ thể nhận thức trong triết học Immanuel Kant Chủ thể nhận thức trong triết học Immanuel Kant Nguyễn Vân Hạnh(*) Tóm tắt: Lý luận nhận thức Tây Âu giai đoạn trung cổ cho tới thế kỷ XVII đã lâm vào khủng hoảng do không đánh giá đúng vai trò của con người trong quá trình nhận thức; gán cho lý tính của con người quá nhiều thẩm quyền, cho rằng lý tính có thể nhận thức được cả những thực thể như vũ trụ, linh hồn bất tử và thượng đế; thậm chí còn đưa nhận thức của con người vào ngõ cụt của chủ nghĩa duy cảm và chủ nghĩa duy lý. Trước bối cảnh đó, nhà triết học cổ điển người Đức Immanuel Kant đã chủ trương xây dựng một nền triết học mới thông qua cách tiếp cận phê phán, đó là phê phán lý tính thuần túy, đưa lý tính con người về đúng giới hạn của nó. Để làm sáng tỏ điều này, bài viết tập trung phân tích quan điểm của Kant trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng trong lý luận nhận thức ở Tây Âu thế kỷ XVII, XVIII và nêu bật các giai đoạn nhận thức của con người theo quan điểm của ông. Qua đó làm rõ giới hạn nhận thức ở con người mà Kant đã xác định. Từ khóa: Lý luận nhận thức, Chủ thể nhận thức, Immanuel Kant, Con người lý tính (*) Cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX và lý luận nhận thức nói riêng thông qua nhiều nước Tây Âu đã chuyển sang chế độ tác phẩm tiêu biểu “Phê phán lý tính tư bản chủ nghĩa, trong khi đó nước Đức thuần túy” của ông. Ở đây, con người vẫn là một quốc gia phong kiến lạc hậu. được đề cập đến như là chủ thể của quá Trong bối cảnh đó, Immanuel Kant đã nổi trình nhận thức. Trong lịch sử nhận thức lên như một trong những nhà khai sáng vĩ và tự nhận thức của nhân loại, sự quan đại của dân tộc Đức. Qua những tác phẩm tâm đến chính con người, con người ý của mình, ông đã bộc lộ khát vọng tuyệt thức về bản thân mình đã có từ rất sớm, từ mỹ là thức tỉnh con người bằng trí tuệ. thời Socrates đã nói “Con người hãy tự Kant nhận ra rằng chỉ có ánh sáng trí tuệ nhận thức chính mình”, hay câu thần dụ mới đủ sức mạnh giúp con
đang nạp các trang xem trước
