TAILIEUCHUNG - Nho sĩ trí thức với vấn đề chấn hưng Phật giáo ở Việt Nam trong những năm đầu thế kỉ XX
Bài viết tập trung làm rõ thực trạng Nho giáo, Phật giáo những năm đầu thế kỉ XX. Cơ sở hình thành mối quan hệ giữa trí thức Nho học với Phật giáo cũng như biểu hiện của mối liên hệ này thông qua các cuộc tranh luận trên các diễn đàn báo chương ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX. | NHO SĨ TRÍ THỨC VỚI VẤN ĐỀ CHẤN HƯNG PHẬT GIÁO Ở VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU THẾ KỈ XX Dương Thanh Mừng1 Tóm tắt: Bài viết tập trung làm rõ thực trạng Nho giáo, Phật giáo những năm đầu thế kỉ XX. Cơ sở hình thành mối quan hệ giữa trí thức Nho học với Phật giáo cũng như biểu hiện của mối liên hệ này thông qua các cuộc tranh luận trên các diễn đàn báo chương ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX. Từ khóa: Nho giáo, Phật giáo, trí thức Nho học, quan hệ. 1. Trí thức Nho giáo đi tìm “vũ khí đắc dụng” cho công cuộc cứu nguy dân tộc đầu thế kỉ XX Nhà Nguyễn lên nắm quyền cai trị đất nước đã tiếp tục chọn Nho giáo làm hệ tư tưởng chính thống phục vụ đường lối trị nước của mình. Trong khoảng thời gian tồn tại đó, nhà Nguyễn đã tìm cách khôi phục và đề cao những giá trị của Nho giáo. “Để chấn hưng Nho học, triều Nguyễn chấn chỉnh lại giáo dục và đích thân Minh Mạng cho ban hành 10 điều huấn dụ trong nhân dân” [1, ]. Mặt khác “nhà Nguyễn đã tổ chức 39 kì thi đại khoa, với 558 Nho sĩ đỗ đệ nhất giáp (bảng nhãn, thám hoa), đệ nhị giáp, tam giáp, phó bảng” [9, ]. Tuy nhiên, bước sang đầu thế kỉ XX, Nho giáo Việt Nam đã thực sự bước vào giai đoạn khủng hoảng và suy yếu một cách trầm trọng. Nguyên nhân chủ yếu là do: Thứ nhất, trong nhiều triều đại phong kiến Việt Nam, Nho giáo luôn được xem là nền tảng tư tưởng chính thống của giai cấp cầm quyền. Do vậy, quá trình sinh tồn của Nho giáo luôn đi kèm với sự thịnh suy của các triều đại phong kiến này. Và hẳn nhiên khi mà dân tộc đã mất đi quyền độc lập, chế độ phong kiến Triều Nguyễn giờ đây chỉ còn là một chính quyền bù nhìn, tay sai thì Nho giáo với tư cách là nền tảng tư tưởng của xã hội sẽ bị xáo động một cách mạnh mẽ. Thứ hai, tính không hợp thời của Nho giáo Việt Nam so với yêu cầu của thời cuộc. Triều Nguyễn kế thừa Hán Nho và Tống Nho với mục đích là xây dựng một bộ máy nhà nước chuyên chế trung ương tập quyền vững mạnh. Tuy nhiên, hệ tư tưởng này đã nhanh chóng lụi tàn ở Trung Quốc vào những thế kỉ trước đó. Trước làn .
đang nạp các trang xem trước
