TAILIEUCHUNG - Vấn đề giải thích nghĩa tình thái của các trợ từ tiếng Việt trong từ điển tiếng Việt (trên cơ sở cuốn từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên)

Bài viết đi vào khảo sát và phân tích ngữ nghĩa của các trợ từ tiếng Việt và so sánh với cách giải thích các trợ từ này trong Từ điển tiếng Việt. Từ đây, khẳng định sự cần thiết và đề xuất bổ sung nét nghĩa đánh giá khi giải thích chúng. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2016, Vol. 61, No. 2, pp. 94-101 This paper is available online at DOI: VẤN ĐỀ GIẢI THÍCH NGHĨA TÌNH THÁI CỦA CÁC TRỢ TỪ TIẾNG VIỆT TRONG TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆT (TRÊN CƠ SỞ CUỐN TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆT DO HOÀNG PHÊ CHỦ BIÊN) Phạm Thị Thu Giang và Nguyễn Minh Phượng Khoa Ngoại ngữ, Học viện Kĩ thuật Quân sự Tóm tắt. Bài báo này đi vào khảo sát và phân tích ngữ nghĩa của các trợ từ tiếng Việt và so sánh với cách giải thích các trợ từ này trong Từ điển tiếng Việt. Từ đây, khẳng định sự cần thiết và đề xuất bổ sung nét nghĩa đánh giá khi giải thích chúng. Các trợ từ đến, tới, tận, những, chỉ, ngay cả,. . . thể hiện cái Tôi chủ quan, những quan điểm thuộc về lập trường của người nói (về lượng, về mức độ, về chủng loại, về thời gian, tính tích cực/ tiêu cực, sự bất thường hay nhấn mạnh sự khẳng định sự thật của đối tượng được nói đến trong câu) và còn có nhiệm vụ đánh dấu tiêu điểm thông báo của câu. Nếu lược bỏ chúng thì nội dung sự tình được miêu tả trong câu không ảnh hưởng nhưng sắc thái nghĩa đã thay đổi. Vì vậy, việc bổ sung thêm nét nghĩa tình thái này vào từ điển giải thích là cần thiết. Từ khóa: Nghĩa tình thái, nghĩa đánh giá, nghĩa phi miêu tả, trợ từ, từ điển tiếng Việt. 1. Mở đầu Ngữ pháp chức năng ra đời đã khắc phục những hạn chế của ngữ pháp hình thức trong việc giải thích bản chất nghĩa và chức năng của các sự kiện ngôn ngữ. Có thể thấy tinh thần của ngữ pháp chức năng và đường hướng phản ánh vai trò của ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người qua các nghiên cứu về tình thái của Jespersen, von Wright, Bally, Dik,. . . Ở Việt Nam, các công trình của Hoàng Tuệ, Cao Xuân Hạo, Lê Đông, Phạm Hùng Việt, Nguyễn Văn Hiệp,. đã cho chúng ta có một cách hiểu nhất định về khái niệm phức tạp này. Tuy nhiên các công trình nghiên cứu mô tả, phân tích các phương tiện biểu thị tình thái cũng chưa thật sự có nhiều, đặc biệt trong những lĩnh vực có liên quan

• Ngôn ngữ học
• Nghĩa tình thái
• Nghĩa đánh giá
• Nghĩa phi miêu tả
• Từ điển tiếng Việt
• Cơ sở ngữ nghĩa phân tích ngữ pháp
• Cơ cấu ngữ pháp tiếng Việt
• Ngữ pháp tiếng Việt hiện đại
• Tạp chí khoa học
• Tác phẩm Tắt đèn
• Tình thái về đạo nghĩa
• Tình thái chủ quan của câu
• Tình thái thể hiện thái độ
• Đặc trưng ngữ nghĩa
• Nghĩa của từ tình thái Bèn
• Tiếng Việt hiện đại
• Nghĩa tình thái của hư từ tiếng Việt
• Nghĩa tình thái của Bèn
• Câu đơn trần thuật
• Truyện ngắn của Nam Cao
• Nghĩa tình thái của câu đơn
• Tình thái của hành động nói
• Tình thái chủ quan
• Tình thái khách quan
• Tình thái liên cá nhân
• Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học
• Quán ngữ tình thái
• Quán ngữ tình thái tiếng Việt
• Chức năng quán ngữ tình thái tiếng Việt
• Đặc điểm quán ngữ tình thái tiếng Việt
• Ngữ nghĩa quán ngữ tình thái tiếng Việt
• Luận văn Thạc sĩ
• Ngôn ngữ học
• Luận văn Thạc sĩ Khoa học ngôn ngữ
• Trợ từ tình thái tiếng Việt
• Ngữ nghĩa trợ từ tình thái
• Sử dụng trợ từ tình thái
• Động từ tình thái
• Động từ tình thái tiếng Hàn
• Phân định tiểu loại động từ
• Tình thái nhận thức
• Tình thái đạo nghĩa
• Phân loại động từ
• Tình thái từ trên trang mạng xã hội
• Tình thái từ
• Biểu thị ý nghĩa tình thái
• Tiểu từ tình thái
• Ngôn từ trên mạng xã hội
• Tình thái trong án văn
• Ngôn ngữ bản án
• Giao tiếp của án văn tiếng Việt
• Phương tiện tình thái
• Phương ngữ Nam Bộ
• Phương tiện tình thái cuối câu
• Ngữ nghĩa của phương tiện tình thái cuối
• Ngữ dụng của phương tiện tình thái cuối
• Chức năng biểu thị
• Ý nghĩa tình thái
• Từ chỉ hoạt động
• Nhận thức trong Tiếng Việt
• Luận án Tiến sĩ
• Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học
• Phương tiện biểu hiện nghĩa tình thái
• Hành động hỏi tiếng Anh
• Hành động hỏi tiếng Việt
• Hành động hỏi gián tiếp
• Hành động hỏi trực tiếp
• Tổ hợp tiểu từ tình thái
• Trợ từ cuối câu
• Trợ từ tiếng Nhật
• Từ tình thái tiếng Việt
• Tiểu từ tình thái cuối câu
• Tình thái tiếng Quảng Nam
• Tình thái cuối phát ngôn
• Tiếng Quảng Nam
• Đề tài chính nghĩa
• Tình yêu hôn nhân trong truyện thơ Thái
• Truyện thơ các dân tộc thiểu số
• Truyện thơ Thái
• Dân tộc Thái
• Nghĩa tình thái đạo lí
• Nguyên tắc sử dụng tiếng Việt
• Cách phát âm trong tiếng Việt
• Ngữ nghĩa trong câu
• Ngôn ngữ Việt Nam
• Ngữ pháp chức năng
• Phân tích ngữ nghĩa tiếng Việt
• Khái niệm tình thái trong ngôn ngữ học
• Ngữ pháp tiếng Việt
• Tạp chí khoa học
• Tạp chí ngôn ngữ
• Nghĩa tình thái trong ngôn ngữ
• Phương tiện biểu đạt tình thái trong câu
• Câu hỏi trong tiếng Anh
• Nghĩa tình thái của câu
• Năng lực sử dụng từ tình thái
• Nhân vật Bá Kiến
• Văn xuôi Việt Nam
• Tác phẩm Chí Phèo
• Tính cách Bá Kiến
• Tạp chí Ngôn ngữ và đời sống
• Giao tiếp trong phát ngôn tiếng Việt
• Ý nghĩa giao tiếp
• Kỹ năng giao tiếp
• Giao tiếp tiếng Việt
• Ngôn ngữ hỏi trong giao tiếp
• Ngôn ngữ Thanh Hóa
• Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học
• Tóm tắt Luận án Tiến sĩ
• Văn hóa Việt Nam
• Văn bản truyện
• Hiệu quả giao tiếp
• Dạy học Văn học
• Giáo án Ngữ văn 11 tuần 20
• Giáo án môn Ngữ văn lớp 11
• Giáo án điện tử Ngữ văn 11
• Giáo án điện tử lớp 11
• Nghĩa của câu
• Hai thành phần nghĩa của câu