TAILIEUCHUNG - Tư tưởng trọng Nho giáo của Hồ Quý Ly và Nguyễn Trãi - Đào Vũ Vũ

Việt Nam vào cuối thế kỷ XIV đầu thế kỷ XV đứng trước bài toán chuyển đổi ý thức hệ từ Phật giáo sang Nho giáo do nhu cầu củng cố, phát triển và bảo vệ đất nước. Cả Hồ Quý Ly và Nguyễn Trãi đều chủ trương đặt Nho giáo làm ý thức hệ trung tâm. Hồ Quý Ly chủ trương Nho giáo với các giá trị thực dụng nhưng lại thất bại trong việc lấy lòng dân. Còn Nguyễn Trãi đề cao giá trị nhân nghĩa trong Nho giáo để lấy lòng dân, đoàn kết cộng đồng để giành lại độc lập cho dân tộc và xây dựng nên nhà Lê. | TRIẾT - LUẬT - TÂM LÝ - XÃ HỘI HỌC Đào Vũ Vũ Tư tưởng trọng Nho giáo của Hồ Quý Ly và Nguyễn Trãi Đào Vũ Vũ * Tóm tắt: Việt Nam vào cuối thế kỷ XIV đầu thế kỷ XV đứng trước bài toán chuyển đổi ý thức hệ từ Phật giáo sang Nho giáo do nhu cầu củng cố, phát triển và bảo vệ đất nước. Cả Hồ Quý Ly và Nguyễn Trãi đều chủ trương đặt Nho giáo làm ý thức hệ trung tâm. Hồ Quý Ly chủ trương Nho giáo với các giá trị thực dụng nhưng lại thất bại trong việc lấy lòng dân. Còn Nguyễn Trãi đề cao giá trị nhân nghĩa trong Nho giáo để lấy lòng dân, đoàn kết cộng đồng để giành lại độc lập cho dân tộc và xây dựng nên nhà Lê. Từ khóa: Nho giáo; nhân nghĩa; Hồ Quý Ly; Nguyễn Trãi. 1. Mở đầu Trong lịch sử tư tưởng Việt Nam, tam giáo (Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo) hòa đồng là xu thế chảy ngầm và chủ đạo. Tuy nhiên, vị trí của 3 tôn giáo đó không phải như nhau. Cuối nhà Hồ đầu nhà Lê là giai đoạn chuyển giao từ tư tưởng lấy Phật giáo làm trung tâm sang tư tưởng lấy Nho giáo làm trung tâm. Hai nhân vật đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển giao này là Hồ Quý Ly và Nguyễn Trãi. Cả Hồ Quý Ly và Nguyễn Trãi đều là những người chủ trương dùng Nho giáo làm nền tảng cho quốc gia. Xu thế sử dụng Nho giáo để chấn chỉnh đất nước là xu thế tất yếu lúc bấy giờ. Tuy nhiên, cách thức lấy Nho giáo làm trung tâm của mỗi người lại khác và vì thế tạo ra những hiệu quả khác nhau. Công cuộc cải cách của Hồ Quý Ly nhanh chóng bị tiêu tan khi dân tộc rơi vào cảnh ngoại xâm. Nhà Hồ không được các sử gia của Đại việt sử ký toàn thư đặt vào chính sử. Trong khi đó, Nguyễn Trãi cùng với Nho giáo đã giúp dân tộc giành lại độc lập, dựng lên nhà Lê, chính thức đặt Nho giáo làm ý thức hệ trung tâm của xã hội. 2. Tư tưởng trọng Nho giáo của Hồ Quý Ly(*) Hồ Quý Ly (1336 - 1407) là người mà chỉ trong vòng 16 năm (từ năm 1371 đến năm 1387) đã đứng trên đỉnh cao danh vọng, nắm quyền bính quốc gia và chủ trương cải cách kiên quyết. Năm 1398, Hồ Quý Ly tự xưng là Đại vương, thay vua giữ chính quyền và đến năm 1400 thì

• Lịch sử - Văn hoá
• Tư tưởng trọng Nho giáo
• Hồ Quý Ly
• Tư tưởng Việt Nam
• Tư tưởng trọng Nho giáo của Nguyễn Trãi
• Giá trị nhân nghĩa
• Kinh điển Nho gia
• Tư tưởng Nho giáo
• Xuân Thu Tả Truyện
• Tư tưởng trọng lễ trong Kinh Thư
• Tư tưởng trọng lễ trong Tả Truyện
• Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển
• Tư tưởng dân chủ
• Tác phẩm Nho giáo
• Tân Nho gia hiện đại Trung Quốc
• Tác phẩm Nho giáo của Trần Trọng Kim
• Triết học nho giáo
• Thuyết chính danh
• Quan hệ vua tôi
• Tư tưởng Mạnh Tử
• Đổng Trọng Thư
• Tiểu luận triết học
• Chủ nghĩa phát xít
• Tiêu diệt chủ nghĩa phát xít
• Việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít
• Bảo vệ giá trị nhân loại
• Tội ác chủ nghĩa phát xít
• Tìm hiểu chủ nghĩa phát xít
• Chủ nghĩa nhân văn
• Chủ nghĩa nhân đạo
• Chủ nghĩa nhân bản
• Văn học Việt Nam hiện đại
• Giá trị của văn học
• Khái niệm Humanism
• Giá trị lý luận đạo đức cách mạng
• Nâng cao đạo đức cách mạng
• Chủ nghĩa cá nhân
• Chủ tịch Hồ Chí Minh
• Bản di chúc tinh thần của Bác Hồ
• Giá trị ngữ nghĩa
• Giá trị ngữ dụng
• Câu nhân nhượng
• Quan hệ nghịch nhân quả
• Những lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch
• Chủ nghĩa xã hội khoa học
• Giai cấp công nhân
• Sứ mệnh lịch sử
• Chủ nghĩa Mác Lênin
• Phương thức lao động công nghiệp
• Học thuyết giá trị thặng dư
• Đặc điểm giai cấp công nhân
• Triết lý Hồ Chí Minh
• Triết lý phát triển
• Triết lý nhân sinh
• Chủ nghĩa xã hội
• Giá trị và ý nghĩa thời đại
• Đề thi kết thúc học phần
• Đề thi kết thúc môn học
• Đề thi môn Giáo dục chủ nghĩa yêu nước
• Giáo dục chủ nghĩa yêu nước
• Hệ thống giá trị đạo đức nhân văn
• Đề thi môn Giáo dục chủ nghĩa yêu nước Việt Nam
• Giáo dục chủ nghĩa yêu nước Việt Nam
• Tóm tắt Luận án Tiến sĩ
• Giá trị văn hóa chính trị
• Văn hóa chính trị truyền thống Lào
• Phát triển văn hóa chính trị truyền thống
• Công cuộc đổi mới văn hóa chính trị
• Giáo dục chủ nghĩa nhân văn
• Tư tưởng Hồ Chí Minh
• Giá trị nhân văn của dân tộc
• Chủ nghĩa nhân đạo Mác – Lênin
• Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
• Chủ nghĩa Mác Lênin
• Học thuyết giá trị
• Nguyên lý chủ nghĩa Mác Lênin
• Cách mạng xã hội chủ nghĩa
• Luận án Tiến sĩ Chính trị học
• Văn hóa chính trị
• Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào
• Văn hóa Lào
• Luận án Tiến sĩ
• Luận án Tiến sĩ Triết học
• Chủ nghĩa duy vật biện chứng
• Chủ nghĩa duy vật lịch sử
• Giá trị đạo đức truyền thống
• Nhân cách sinh viên
• Xây dựng nhân cách thanh niên
• Văn hóa truyền thống Lào
• Cộng Hòa Dân chủ Nhân dân Lào
• Giá trị văn hóa truyền thống Lào
• Vấn đề hiếu nghĩa
• Quan hệ hôn nhân gia đình
• Hoàng Việt luật lệ
• Luật Gia Long
• Giá trị đạo đức hiếu nghĩa
• Pháp luật triều Nguyễn
• Tư tưởng nhân nghĩa
• Bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc
• Định hướng lối sống cho sinh viên
• Tư tưởng của Nguyễn Trãi
• Quá trình bảo vệ độc lập dân tộc
• Triết học nhân sinh Mỹ
• Chủ nghĩa thực dụng
• Chủ nghĩa hiện sinh
• Chủ nghĩa Freud
• Phân tâm học
• Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
• Xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa
• Tổ chức chính trị xã hội
• Giá trị lý luận tư tưởng Hồ Chí Minh
• Kỷ yếu Hội thảo quốc tế
• Tuyên ngôn của Ðảng Cộng sản
• Chủ nghĩa tư bản
• Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân
• Những nguyên lý của chủ nghĩa cộng sản
• Học thuyết Mác
• Lý luận kinh tế chính trị
• Giá trị nhân văn
• tư tưởng nhân văn
• đường lối cách mạng
• luận văn
• Công an nhân dân
• An ninh chính trị
• Đấu tranh phản bác luận điệu xuyên tạc
• Phòng chống chiến lược “diễn biến hòa bình”
• Tóm tắt Luận văn Tiến sĩ
• Công cuộc đổi mới
• Phát triển văn hóa chính trị
• Biến đổi giá trị văn hóa
• Phát triển kinh tế thị trường
• Biến đổi giá trị nhân cách văn hóa
• Lý luận văn hóa
• Bản chất văn hóa
• Biến đổi văn hóa
• Kinh tế chính trị Mác Lênin
• Học thuyết chính trị
• Chính trị học đại cương
• Giai cấp công nhân Việt Nam