TAILIEUCHUNG - Sông Bồ và cái tên của nó
Bài viết tìm hiểu nguồn gốc tên gọi của con Sông Bồ ở Thừa Thiên Huế, một vấn đề trước nay chưa thấy tác giả nào lý giải. Theo sử sách, tên của con sông này được đặt theo tên của các vùng đất mà nó chảy qua, đầu tiên (thế kỷ 15) là Đan Điền, sau đó là Phú Ốc, Hiền Sĩ, Cổ Bi. Tuy nhiên, trong dân gian, sông được gọi tên là Sông Bồ. Mời tham khảo bài viết để biết thêm các nội dung chi tiết. | 86 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (118) . 2015 ĐẤT NƯỚC - NHÂN VẬT SÔNG BỒ VÀ CÁI TÊN CỦA NÓ Phan Thuận An* Ba con sông được xem là lớn nhất ở Thừa Thiên Huế xưa nay, kể từ bắc đến nam, là sông Ô Lâu, Sông Bồ và Sông Hương. Sông Ô Lâu nằm ở địa bàn huyện Phong Điền. Sông Bồ chảy qua hầu hết huyện Quảng Điền. Lưu vực chính của Sông Hương là huyện Hương Trà và nhất là thành phố Huế. Bài viết này chỉ đề cập đôi nét về địa lý của Sông Bồ ở huyện Quảng Điền cũng như một số làng xã lân cận và tìm hiểu tại sao con sông được đặt tên như vậy. Ngay vào năm 1555, tác giả sách Ô Châu cận lục đã nhận định rằng con sông này là con sông lớn của huyện sở tại. Nó “có nguồn rất xa và dòng rất dài” (kỳ nguyên tối viễn, kỳ lưu tối trường).(1) Theo kết quả của một cuộc điều nghiên cách đây nửa thế kỷ, Sông Bồ dài khoảng 80km và lưu vực của nó rộng khoảng 800km2. Sông xuất phát từ triền đông núi A Rú (thuộc dãy Trường Sơn) ở độ cao 900m. Tại khu vực thượng lưu, sông chảy trong một vùng núi toàn là đá hoa cương, cho nên lòng sông chỉ rộng chừng 8m và nước tương đối cạn, người ta có thể lội ngang qua được. Chảy theo hướng nam-bắc khoảng 30km, sông nhận thêm nước của hai phụ lưu bên phía hữu ngạn là Rào Nhỏ và Rào Trăng ở gần chân núi A La. Từ đây, sông bắt đầu uốn khúc trong một thung lũng khá rộng với địa chất được cấu tạo bằng trầm tích. Tiếp theo đó về phía hạ lưu, người ta thấy xuất hiện nhiều lớp sa thạch. Với địa mạo tương đối bằng phẳng, nhất là bên phía hữu ngạn, sông chảy về hướng đông bắc xuống đến vùng đồng bằng Cổ Bi. Từ đây, sông chảy theo hướng nam-bắc giữa hai cánh đồng phì nhiêu ở đôi bờ với xóm làng trù phú và ruộng lúa xanh tươi: Cổ Bi, Lại Bằng, Sơn Công, Hiền Sĩ,
đang nạp các trang xem trước
