TAILIEUCHUNG - Tản mạn văn hóa tranh luận
Tranh luận tự do trên các diễn đàn công khai là một hình thức trao đổi ý kiến và cũng là nề nếp sinh hoạt không thể thiếu được trong các xã hội dân chủ và văn minh. Tuy nhiên, theo tác giả, tình trạng văn hóa tranh luận ở nước ta hiện nay đã và đang có những biểu hiện biến tướng, chệch choạc theo hướng độc quyền, gây nhiều hệ lụy cho tiền đồ phát triển của dân tộc. Cùng tìm hiểu bài viết sau đây để biết thêm các nội dung chi tiết. | 107 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 3 (120) . 2015 TRAO ĐỔI TẢN MẠN VĂN HÓA TRANH LUẬN Trần Văn Chánh* Ôn cố tri tân Cãi nhau hay tranh luận là hoạt động thường xuyên của con người trong xã hội, khi hai bên (hoặc hai phe) còn có những ý kiến bất đồng, phải dùng sự kiện và lý lẽ bắt bẻ lẫn nhau, chỉ ra và phê phán chỗ sai của đối phương để chứng minh lẽ phải thuộc về mình. Nếu được thể hiện bằng giấy bút thì còn gọi luận chiến hay bút chiến (polemic). Có thể tranh cãi nhau về mọi thứ trên đời, cả về thái độ sống tốt/ xấu, nhưng thường nhất là những vấn đề thuộc kiến thức, quan điểm liên quan đến học thuật hoặc chính trị. Trong lịch sử, khi chưa có báo chí hoặc báo chí chưa phát triển, nhiều cuộc luận chiến đã được thể hiện dưới hình thức những bài thơ xướng họa, ví như 24 bài thơ Đường luật xướng họa nổi tiếng giữa Tôn Thọ Tường (1825-1877) và Phan Văn Trị (1830-1910), thực chất là cuộc bút chiến giữa hai phe thân Pháp và chống Pháp tại Việt Nam nửa sau thế kỷ 19, và tuy quan điểm đối lập nhau hoàn toàn nhưng cả hai đều tỏ ra có tài văn chương và thái độ nho nhã, biết kìm chế, với cách diễn đạt hàm súc, tế nhị, mang tính nghệ thuật. Hình thức luận chiến phổ biến kế tiếp là trao đổi, tranh luận qua thư từ viết bằng văn xuôi. Ở Trung Quốc người ta thường nhắc đến hai bức thư trao đổi chính sự nổi tiếng giữa Tư Mã Quang (10191086) và Vương An Thạch (1021-1086) thời Bắc Sách biên khảo Cuộc bút chiến Tống. Họ Vương là một nhà văn nổi tiếng và cũng giữa Phan Văn Trị - Tôn Thọ Tường là nhà kinh tế, chính trị lỗi lạc trong lịch sử Trung của Thái Bạch, Nxb Sống mới, Quốc, từng đỗ Tiến sĩ và giữ chức tương đương Tể Sài Gòn, 1957. tướng; họ Tư chẳng thua kém, cũng từng đỗ Tiến sĩ, cuối đời được phong .
đang nạp các trang xem trước
