TAILIEUCHUNG - Chế tạo và khảo sát các dịch chuyển quang của tâm ion Eu3+, Dy3+ trong mạng nền thủy tinh có hợp phần P2O5, CaO và ZnO
Bài viết này trình bày về kết quả chế tạo vật liệu thủy tinh phốt phát pha tạp các ion đất hiếm bằng phương pháp nóng chảy và thảo luận về kết quả các khảo sát phổ hấp thụ, phổ kích thích của chúng. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học – ĐH Huế Tập 6, Số 1 (2016) CHẾ TẠO VÀ KHẢO SÁT CÁC DỊCH CHUYỂN QUANG CỦA TÂM ION Eu3+, Dy3+ TRONG MẠNG NỀN THỦY TINH CÓ HỢP PHẦN P2O5, CaO VÀ ZnO Lê Văn Tuất, Đỗ Thị Thúy Hằng*, Đỗ Thanh Tiến Khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế *Email: thuyhangsply@ TÓM TẮT Vật liệu thủy tinh phát quang với hợp phần P2O5, CaO, ZnO (PCZ) pha tạp các ion đất hiếm RE2O3 (RE: Eu, Dy) ký hiệu là PCZ:RE, được chế tạo bằng phương pháp nóng chảy, xuất phát từ phối liệu ban đầu gồm NH4H2PO4, CaCO3, ZnO, Eu2O3 và Dy2O3. Cấu trúc thủy tinh của vật liệu được xác nhận bằng kết quả phép đo giản đồ nhiễu xạ tia X. Các dịch chuyển quang của ion Eu3+ và Dy3+ trong mạng nền PCZ được khảo sát dựa trên các kết quả đo phổ hấp thụ UV-Vis, phổ kích thích phát quang của vật liệu thu được. Trong quá trình quang phát quang của vật liệu PCZ:Eu3+ và PCZ:Dy3+, các ion Eu3+, Dy3+ giữ vai trò vừa là tâm hấp thụ vừa là tâm phát quang. Tác nhân kích thích hiệu quả nhất để thu được bức xạ đặc trưng của ion Eu3+ ở bước sóng 612nm và của ion Dy3+ ở bước sóng 573 nm là ánh sáng tử ngoại có bước sóng tương ứng là 393nm và 349nm. Kết quả đo và các thảo luận đánh giá về các kết quả đó được trình bày trong báo cáo này. Từ khóa: phổ kích thích, phổ hấp thụ, thủy tinh phát quang. 1. MỞ ĐẦU Vật liệu thủy tinh phát quang nói chung cũng như vật liệu thủy tinh phốt phát pha tạp nói riêng đã và đang được quan tâm chế tạo và đi sâu nghiên cứu nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhiều lĩnh vực khoa học và kỹ thuật ứng dụng. Vật liệu thủy tinh phát quang phốt phát với thành phần chính là điphotpho pentaoxit P2O5, là loại thủy tinh có độ trong suốt cao, sự ổn định nhiệt tốt, nhiệt độ nóng chảy thấp, đặc biệt có khả năng pha tạp các ion RE khá tốt [6]. Với công nghệ chế tạo khá đơn giản, không đòi hỏi trang thiết bị, dụng cụ quá phức tạp, phương pháp nóng chảy thường được sử dụng để chế tạo vật liệu thủy tinh phát quang nền thủy tinh phốt phát pha
đang nạp các trang xem trước