TAILIEUCHUNG - 48_48_4

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 48, 2008WEB NGỮ NGHĨA: NHỮNG THÁCH THỨC VÀ HƯỚNG TIẾP CẬN Hữu Khoa học Công nghệ, Đại học HuếTÓM niệm Web Ngữ nghĩa (WebNN–Semantic Web) được Tim Berners-Lee đưa ra [1]. Kể từ đó rất nhiều các nỗ lực trong nghiên cứu cũng như công nghiệp để hiện mục tiêu của WebNN đã được tiến hành [2]. Theo quan điểm ban đầu và các phát tính chiến lược đó, WebNN sẽ đóng vai trò như một là một sự bổ sung cho web hiện tại, hầu như chỉ con người mới hiểu được nội dung trình bày của nó. Các nhà nghiên muốn vượt qua giới hạn này và mở rộng sự nhận thực của thông tin web vào cac . WebNN cho phép biểu diễn thông tin của World Wide Web (WWW hay vắn tắt là Web), dữ liệu và các kho dữ liệu có cấu trúc khác theo một thể thức thống nhất mà nó được hiểu lý bới các máy tính. Bài báo này điểm lại vắn tắt về thực trạng nghiên cứu WebNN cũng ra các hướng nghiên cứu mới của WebNN trong tương lai . Một số khái niệm trong web ngữ . Web Ngữ định nghĩa của Tổ chức World Wide Web (W3C)1, WebNN được hiểu :.“WebNN là một cách nhìn về cách thức tổ chức dữ liệu: đó là ý tưởng về liệu trên Web được định nghĩa và liên kết theo một cách mà nó có thể được sử máy tính với mục đích không chỉ cho việc hiển thị mà còn tự động hoá, tích hợp dụng lại dữ liệu qua các ứng dụng khác nhau”.Hình 1. Kiến trúc phân tầng của WebNN được đưa ra năm trúc phân tầng của WebNN được mô tả trong Hình 1. Trong đó, các kế thừa các tầng thấp hơn với cơ sở là các chuNn để mô tả siêu dữ liệu và các bán cấu trúc. Do giới hạn của khuôn khổ bài báo, nên những giải thích chi được trình bày trong bài báo này. Những trình bày liên quan đến nó có thể ở tài liệu [3]. Khung Mô tả Tài mô tả tài nguyên (RDF) [4] là một ngôn ngữ siêu dữ liệu để biểu diễn trên Web và cung cấp một mô hình để mô tả và tạo các mối quan hệ giữa các . RDF định nghĩa một nguồn tài nguyên (resource) như một đối tượng bất kỳ năng xác định duy nhất bởi một URI2. Các nguồn tài nguyên có các thuộc tính . Các thuộc tính (predicate/property) được xác định bởi các kiểu thuộc tính và thuộc tính có các giá trị tương ứng. Kiểu thuộc tính biểu diễn các mối quan hệ giá trị được kết hợp với các tài nguyênMô hình dữ liệu của RDF là các bộ ba (triple) gồm: 〈Chủ-thể, Thuộc-tính, Đốitượng〉.Chủ-thể (Subject): được xác định bởi URI cụ thểThuộc-tính (Predicate): thuộc tính của siêu dữ liệu, cũng được xác định URI− Đối-tượng (Object): giá trị của thuộc tính, có thể là một giá trị (literal) URIVí dụ: Dữ liệu về tên họ của một cá nhân có mã số (ID) xác định−.−Chủ-thể. Huu Hanhđược biểu diễn như Hình 2:Hình 2. Đồ thị RDF biểu diễn ví dụ . ngữ Ontology bắt nguồn từ triết học, nó được sử dụng như tên của vực nghiên cứu về sự tồn tại của tự nhiên, xác định các vật thể trong tự nhiên thế nào để mô tả chúng. Chẳng hạn như quan sát thế giới thực, xác định các và sau đó nhóm chúng lại thành các lớp trừu tượng dựa trên thuộc tính chung [3]Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Ontology đã trở thành một thuật ngữ đến nhiều trong lĩnh vực khoa học máy tính và có ý nghĩa khác xa so với nghĩa Resource Identifier: Định danh Tài nguyên đồng của nó. Ontology được xem như là “linh hồn” của WebNN. Chúng giúp con máy có thể hợp tác, cùng nhau làm việc, giúp máy có thể “hiểu” và có khả năng thông tin hiệu quả. Các Ontology được phát triển trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo để lại và chia xẻ tri thức được thuận tiện hơn [3, 5, 6]. Đầu những năm 1990,.Ontology trở thành một chủ đề nghiên cứu phổ biến. Ontology được nghiên cứu

• Sáng kiến kinh nghiệm