TAILIEUCHUNG - Hình tượng nghê trong điêu khắc lăng đá thế kỷ XVII-XVIII ở Bắc Bộ
Từ ý nghĩa và hình tượng của nghê, bài viết cho thấy sự khác nhau về vai trò của nó trong các di tích. Một số nghê điển hình được dẫn ra từ các lăng mộ quận công ở thế kỷ XVII - XVIII dưới cả dạng tượng tròn và phù điêu, qua đó cũng phân tích về mặt tạo hình để rút ra nét riêng của nghê Việt. | QuŸch Th Ng c An: H˜nh t ng ngh˚. HÌNH TƯỢNG NGHÊ TRONG ĐIÊU KHẮC LĂNG ĐÁ THẾ KỶ XVII - XVIII Ở BẮC BỘ 60 QUÁCH TH NG C AN TÓM TẮT Từ ý nghĩa và hình tượng của nghê, bài viết cho thấy sự khác nhau về vai trò của nó trong các di tích. Một số nghê điển hình được dẫn ra từ các lăng mộ quận công ở thế kỷ XVII - XVIII dưới cả dạng tượng tròn và phù điêu, qua đó cũng phân tích về mặt tạo hình để rút ra nét riêng của nghê Việt. Từ khóa: nghê, lăng đá, điêu khắc. ABSTRACT From the meaning and image of Vietnamese dragon ‘nghê’, the paper shows some differences its role in heritage sites. Some typical Vietnamese dragons are extracted from royal tombs in 12th and 13th centuries in both round and embossment forms so that it proves the characteristics of Vietnamese dragons. Key words: nghê, stone tomb, sculpture. ăng mộ có thể được coi là một thành tựu đáng kể của kiến trúc truyền thống Việt Nam. Kiến trúc lăng mộ của quan lại triều đình, đặc biệt là của các Quận công triều Lê - Trịnh đã phát triển trong thế kỷ XVII - XVIII ở Bắc Bộ. Những lăng đá này là sự phối hợp ăn nhập giữa kiến trúc, điêu khắc và thiên nhiên, tạo ra một thế giới tĩnh lặng thu nhỏ, đẹp đẽ. Là kiến trúc mang tính tưởng niệm cao, lăng mộ thể hiện ở sự thống nhất tính đối xứng trong toàn bộ hệ thống điêu khắc cũng như ngay trong bản thân từng bức tượng. Tượng người và tượng thú được thể hiện một cách khá đồng nhất với vẻ cung kính, trang nghiêm. Nghệ thuật chạm khắc thể hiện những nét chạm điêu luyện, đề tài phong phú với ý nghĩa tượng trưng cao, ăn nhập hài hòa với kiến trúc. Tượng thú trong các lăng mộ thế kỷ XVII - XVIII khá đa dạng về chủng loại cũng như thế/dáng chầu/hầu, kể cả cùng một con vật cũng được thể hiện theo nhiều phong cách khác nhau ở mỗi lăng, mỗi khu vực, mỗi địa phương. Có thể chia ra làm hai nhóm: những loài thú tưởng tượng, gồm nghê, lân, sấu ; những loài thú hiện thực, gồm voi, ngựa, hổ, chó Vị trí của chúng không cùng tuân theo một quy định nào mà thay đổi tùy theo từng L di
đang nạp các trang xem trước
