TAILIEUCHUNG - Đặc điểm cấu trúc định danh của tên gọi các loài chim trong tiếng Hán và tiếng Việt
Bài viết khảo sát 652 tên gọi các loài chim trong tiếng Hán và 318 tên gọi các loài chim trong tiếng Việt, và phân tích những điểm giống và khác nhau về đặc điểm cấu trúc định danh của tên gọi các loài chim trong hai ngôn ngữ. Những tên gọi này chủ yếu cấu tạo theo phương thức ghép chính phụ, bao gồm yếu tố chỉ loại và yếu tố khu biệt. | ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC ĐỊNH DANH CỦA TÊN GỌI CÁC LOÀI CHIM TRONG TIẾNG HÁN VÀ TIẾNG VIỆT Nguyễn Thị Hảo* Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc, Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN, Phạm Văn Đồng, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam Nhận bài ngày 27 tháng 12 năm 2016 Chỉnh sửa ngày 16 tháng 05 năm 2017; Chấp nhận đăng ngày 31 tháng 07 năm 2017 Tóm tắt: Việc định danh (gọi tên, đặt tên - denomination) sự vật là một nhu cầu tất yếu của con người khắp nơi trên thế giới. Các loài chim có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hoá vật chất và tinh thần của người Trung Quốc cũng như người Việt Nam. Bài viết khảo sát 652 tên gọi các loài chim trong tiếng Hán và 318 tên gọi các loài chim trong tiếng Việt, và phân tích những điểm giống và khác nhau về đặc điểm cấu trúc định danh của tên gọi các loài chim trong hai ngôn ngữ. Những tên gọi này chủ yếu cấu tạo theo phương thức ghép chính phụ, bao gồm yếu tố chỉ loại và yếu tố khu biệt. Số lượng yếu tố khu biệt rất đa dạng (14 yếu tố) như đặc trưng màu sắc cơ thể, hình thức/hình dạng, môi trường sống, tiếng kêu/hót . đã thể hiện sâu sắc đặc trưng văn hoá dân tộc của mỗi nước. Từ khoá: định danh, cấu tạo từ, các loài chim, tiếng Hán, tiếng Việt 1. Đặt vấn đề “Việc định danh (gọi tên, đặt tên denomination) sự vật, đặc biệt là các sự vật gắn bó mật thiết với đời sống sinh hoạt, kinh tế, xã hội của một cộng đồng là một nhu cầu tất yếu. Mỗi dân tộc, tuỳ theo cách tiếp cận của mình mà định danh theo những cách khác nhau.” (Nguyễn Thế Truyền, 2014). Chim là loài vật có khả năng thích nghi cao với môi trường, có số lượng cá thể lớn, lại gắn bó với con người từ sơ khai. Chính vì thế, chim có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hoá vật chất và tinh thần của người Trung Quốc cũng như người Việt Nam. Tên gọi các loài chim đã thể hiện một cách sâu sắc phương thức tư duy, tâm lý văn hoá của hai dân tộc. Vấn đề định danh đã và đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu, đã có nhiều công trình nghiên cứu về định danh trong các .
đang nạp các trang xem trước
