Tố Hữu là một trong hai tác giả ở lớp 12 được học theo cấp độ tác giả. ông là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của thơ ca Việt Nam hiện đại mà đường đời, đường thơ luôn song hành cùng con đường cách mạng của cả dân tộc với một phong cách thơ độc đáo.
1. Những nét lớn trong cuộc đời Tố Hữu
- Vào tuổi thanh niên, tham gia phong trào cách mạng và trở thành người lãnh đạo chủ chốt của Đoàn Thanh niên Dân chủ ở Huế; năm 1938 được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương.
- Tháng 4-1939 đến tháng 3-1942 bị thực dân Pháp bắt giam qua nhiều nhà tù ở miền Trung và Tây Nguyên.
- Tháng 3-1942 vượt ngục, tìm ra Thanh Hóa, tiếp tục hoạt động cách mạng.
- Cách mạng tháng Tám năm 1945, Tố Hữu là Chủ tịch ủy ban khởi nghĩa ở Huế.
- Kháng chiến toàn quốc ra Việt Bắc công tác ở cơ quan Trung ương Đảng, đặc trách về văn hóa văn nghệ.
- Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ cho đến năm 1986 liên tục giữ những cương vị trọng yếu trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước (từng là ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng). Năm 1996, được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
2. Những chặng đường thơ của Tố Hữu
- Những chặng đường thơ của Tố Hữu gắn bó mật thiết với những chặng đường cách mạng của bản thân nhà thơ, với những giai đoạn phát triển của cách mạng Việt Nam. Có thể nói đường đời, đường thơ của Tố Hữu luôn song hành cùng con đường cách mạng của cả dân tộc, phục vụ có hiệu quả cho cuộc cách mạng đó.
- Mối quan hệ khăng khít, gắn bó được thể hiện qua các chặng đường thơ của Tố Hữu:
+ 1937-1946: cách mạng giải phóng dân tộc: tập thơ Từ ấy.
+ 1946-1954: cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp: tập thơ Việt Bắc.
+ 1955-1961: xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước: tập thơ Gió lộng.
+ 1962-1975: cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ và ngày toàn thắng, thống nhất đất! nước tập thơ Ra trận (1962-1971), tập thơ Máu và Hoa (1972-1977).
+ Từ 1986 trở đi: Đất nước bước vào công cuộc đổi mới: các tập thơ: Một tiếng đờn (1992) và Ta với ta (1999).
3. Thơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình chính trị
- Nội dung thơ Tố Hữu hướng tới cái ta chung với lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, của cả dân tộc. Ngay từ đầu, cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu đã là cái tôi chiến sĩ, càng về sau càng xác định rõ là cái tôi nhân danh Đảng, nhân danh cộng đồng dân tộc.
- Thơ Tố Hữu mang đậm tính sử thi, coi những sự kiện chính trị lớn của đất nước là đối tượng thể hiện chủ yếu, luôn đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân.
- Cảm hứng chủ đạo trong thơ Tố Hữu là cảm hứng lịch sử - dân tộc, chứ không phải cảm hứng thế sự - đời tư; nổi bật trong thơ Tố Hữu là vấn đề vận mệnh cộng đồng, chứ không phải vấn đề số phận cá nhân.
- Những vấn đề chính trị lớn lao đó đã được Tố Hữu thể hiện qua giọng thơ tâm tình, đằm thắm, chân thành, mà Xuân Diệu gọi là "thơ rất đỗi trữ tình".
4. Tính dân tộc đậm đà trong hình thức nghệ thuật thơ Tố Hữu
Được biểu hiện ở các mặt chủ yếu như:
+ Thể thơ dân tộc: lục bát, thất ngôn,...
+ Hình ảnh, ngôn ngữ dân tộc, cách phô diễn dân tộc.
+ Nhịp điệu và nhạc điệu dân tộc.
